του Κώστα Μελά
Ομολογώ ότι με απόλυτη ικανοποίηση
, για να μην πω αυταρέσκεια, παρακολουθώ
τις εξελίξεις που διαδραματίζονται σχετικά με τα οικονομικά προγράμματα των
κομμάτων ενόψει των επαναληπτικών εκλογών της 17ης Ιουνίου 2012 . Η ικανοποίηση
εδράζεται στη συνεχή επιβεβαίωση της εκφρασμένης
θέσης που υποστηρίζω εδώ και πολύ καιρό,
ότι δηλαδή , κατά βάθος η λογική των οικονομικών προγραμμάτων των νεοφιλελεύθερων κομμάτων και η αντίστοιχη λογική
των οικονομικών προγραμμάτων των αριστερών –ριζοσπαστικών κομμάτων αποτελούν
την όψη του ίδιου νομίσματος , παρότι το ένα ταυτίζεται με «τα γράμματα» και το
άλλο με «την κορώνα» για να θυμηθώ τα παιχνίδια των παιδικών μου χρόνων στις γειτονιές
της Πάτρας. Θέλω να πω απλά ότι και οι δύο θέλουν από διαφορετικές κατευθύνσεις
σαφώς, να παρέμβουν στην οικονομική πραγματικότητα να την μεταβάλλουν σύμφωνα
με τις αντιλήψεις τους και μέσω αυτών των δραστικών μεταβολών θεωρούν ότι θα λυθούν τα υπάρχοντα προβλήματα και η
οικονομική πραγματικότητα θα οδηγηθεί στην βέλτιστη λύση ή στο βασίλειο της ικανοποίησης
των αναγκών της κοινωνίας. Άλλωστε και
τα δύο ρεύματα πηγάζουν από την ίδια μήτρα , εκείνη του Διαφωτισμού, αλλά και από μια υπομήτρα αν
μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή την έκφραση , στην οποία καθοριστικό στοιχείο αποτελεί η γνωστή αντίληψη
περί Φιλοσοφίας της Ιστορίας , δηλαδή η αντίληψη που υποστηρίζει την ύπαρξη τέλους στην Ιστορία. Τέλους προφανώς ευχάριστου
και θετικού όπου βασιλεύει η ελευθερία .
Όμως εν τω μεταξύ η οικονομία πεθαίνει. Μαζί της
πεθαίνει και η κοινωνία. Και η Ελλάδα.
«Τί θέλουν ὅλοι αὐτοὶ ποὺ λένε
πὼς βρίσκουνται στὴν Ἀθήνα ἢ στὸν Πειραιά;
Ὁ ἕνας ἔρχεται ἀπὸ Σαλαμίνα καὶ ρωτάει τὸν ἄλλο μήπως «ἔρχεται ἐξ Ὁμονοίας»
«Ὄχι ἔρχομαι ἐκ Συντάγματος» ἀπαντᾶ κι εἶν᾿ εὐχαριστημένος
«βρῆκα τὸ Γιάννη καὶ μὲ κέρασε ἕνα παγωτό».
Στὸ μεταξὺ ἡ Ἑλλάδα ταξιδεύει
δὲν ξέρουμε τὴν πίκρα τοῦ λιμανιοῦ σὰν ταξιδεύουν ὅλα τὰ καράβια
περιγελᾶμε ἐκείνους ποὺ τὴ νιώθουν.
πὼς βρίσκουνται στὴν Ἀθήνα ἢ στὸν Πειραιά;
Ὁ ἕνας ἔρχεται ἀπὸ Σαλαμίνα καὶ ρωτάει τὸν ἄλλο μήπως «ἔρχεται ἐξ Ὁμονοίας»
«Ὄχι ἔρχομαι ἐκ Συντάγματος» ἀπαντᾶ κι εἶν᾿ εὐχαριστημένος
«βρῆκα τὸ Γιάννη καὶ μὲ κέρασε ἕνα παγωτό».
Στὸ μεταξὺ ἡ Ἑλλάδα ταξιδεύει
δὲν ξέρουμε τὴν πίκρα τοῦ λιμανιοῦ σὰν ταξιδεύουν ὅλα τὰ καράβια
περιγελᾶμε ἐκείνους ποὺ τὴ νιώθουν.
Παράξενος κόσμος ποὺ
λέει πὼς βρίσκεται στὴν Ἀττικὴ
καὶ δὲ βρίσκεται πουθενὰ…»
καὶ δὲ βρίσκεται πουθενὰ…»
Αγνοείται η πραγματικότητα της λειτουργίας
της οικονομίας σε ένα δημοκρατικό καθεστώς. Αγνοείται η δύναμη της στιγμής που
κατά την ποιήτρια «χωρά όλα τα αποκορυφώματά
μας». Όμως είναι γνωστό σε όλους όσοι ασχολούνται με αυτά τα θέματα , ότι σε ένα οικονομικό πρόγραμμα αλλά και σε
οποιοδήποτε πρόγραμμα , βασική αρχή του προγραμματισμού είναι η ιεράρχηση των στόχων
και η εναρμόνιση των διαθέσιμων μέσων με τους στόχους (σταθερούς ή ευέλικτους).
Η ιεράρχηση των στόχων είναι απολύτως αναγκαία. Μάλιστα επιλέγονται οι άμεσοι
και άκρως αναγκαίοι στόχοι και μεταξύ αυτών ο πρώτος άμεσος και αναγκαίος
στόχος ο οποίος θεωρείται υπό μιαν έννοια υπαρξιακός. Στη σημερινή συγκυρία ο
στόχος αυτός είναι ένας , όλα τα άλλα έπονται : το σταμάτημα της ύφεσης , η σταθεροποίηση του ΑΕΠ και στο άμεσο μέλλον η μεγέθυνση του. Όλα τα
μέσα , τα όπλα , οι πυροβολαρχίες , τα κανόνια, τα αεροπλάνα και το ναυτικό θα
πρέπει τώρα , βραχυπρόθεσμα , να στοχεύσουν προς αυτό το στόχο. Όλοι οι υπόλοιποι
στόχοι σπρώχνονται πίσω στον χρόνο και αναμένουν την σειρά τους . Βραχυχρόνια
οι θεσμικές αλλαγές δεν προλαβαίνουν να αποδώσουν , θέλουν χρόνο. Για αυτό ομιλούμε για μακροπρόθεσμους στόχους (3 μέχρι
και 5 έτη, ίσως και περισσότερο) .Παράλληλα αν δεν επιτευχθεί ο βασικός βραχυχρόνιος
στόχος κινδυνεύουν να χαθούν και όλοι οι υπόλοιποι. Η πρώτη επιτυχία ή αποτυχία
σηματοδοτεί θετικά ή αρνητικά τη συνέχεια. Η εμπιστοσύνη των πολιτών αυξάνεται
ή μειώνεται αναλόγως των οικονομικών αποτελεσμάτων και όχι των ρητορειών και
των ιδεολογικών ρήσεων. Οικονομικό πρόγραμμα δεν νοείται αν δεν περιέχει σαφείς
ιεραρχημένους στόχους που να απαντούν κατ’ αρχάς στην επείγουσα ανάγκη της οικονομίας
και της κοινωνίας και να κλιμακώνονται στη συνέχεια στη βάση επίτευξης του πρώτου
και επείγοντος στόχου. Με απλά λόγια αν δεν σταθεροποιηθεί το ΑΕΠ (δηλαδή αν
δεν παραχθεί νέος πλούτος ) όλα τα υπόλοιπα θα είναι μετέωρα και έτοιμα να υποστούν την βάσανο της κριτικής
της αδήριτης οικονομικής πραγματικότητας.
Κώστας Μελάς. 02.06.2012.