Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2019

Λαϊκισμός Χτες και σήμερα


του Νίκου Μπινιάρη

Μετά την εκλογική νίκη του Boris Johnson πολλαπλασιάστηκαν και πάλι οι αναφορές στους λαϊκιστές και το λαϊκισμό που είναι έτοιμος να κατασπαράξει την πολιτικά ορθή δημοκρατία που χρόνια αποτελούσε το λαμπρό επίτευγμα πολιτικού παραδείγματος της Δύσης. Οι, σε βαθμό υστερίας, καταδίκες του λαϊκισμού, με κατάληξη ακόμα και με τη μη αναγνώριση των εκλογικών αποτελεσμάτων ως προϊόντα νοθείας κάποιου είδους, αγραμματοσύνης του πλήθους, ηθικού εκπεσμού του ή άκρατου εθνικισμού, είναι μια από τις πιο δυσάρεστες εξελίξεις της πολιτικής ζωής της Δύσης. Και αυτό για το λόγο ότι κανείς εκ των αντιπάλων δεν θέλει να παραδεχθεί το πόσο αλληλοεξαρτώμενα είναι και τα δύο είδη σκέψης.
Ο λαϊκισμός επισήμως ξεκίνησε ως πολιτική κίνηση με το Κόμμα του Λαού στις ΗΠΑ στο τέλος του 19ου αιώνα. Το ίδιο περίπου κίνημα υπήρχε στην Αυτοκρατορική Ρωσία ως Ναρόντνι. Και τα δύο, αγροτικά κυρίως πολιτικά κινήματα,  ξεπεράστηκαν από άλλους πολιτικούς σχηματισμούς και ιδέες. Τρεις είναι οι έννοιες πάνω στις οποίες βασίζεται ο Λαϊκισμός: στην έννοια του «λαού», στην ηθική του ανωτερότητα και στις «κακές ελίτ».  Αυτά είναι τα ελάχιστα αλλά βασικά στοιχεία που αποκομίζει κανείς κάνοντας μια ανάγνωση στη διεθνή βιβλιογραφία.
Εγώ θα πάω 24 αιώνες πίσω και θα δώσω μερικά στοιχεία από τον Γοργία του Πλάτωνα. Ο Γοργίας είναι ένας διάλογος ο οποίος προηγείται χρονικά από την Πολιτεία, τον Πολιτικό και του Νόμους, έργα τα οποία έχουν επισκιάσει τη σημασία της πολιτικής ανάλυσης που οριοθετεί ο Πλάτωνας με πρωταγωνιστή τον μεγάλο ρήτορα από τους Λεοντίνους της Κάτω Σικελίας. Στο διάλογο αυτόν ο ρήτορας Γοργίας, και ο μαθητής του Πώλος, διαλέγονται με τον Σωκράτη για το τί είναι ο ρήτορας και ποια η σημασία του.
Η απάντηση του Σωκράτη είναι πως η ρητορική είναι «κατά την άποψή μου ένα μέρος ενός ειδώλου της πολιτικής». Συνεχίζει φτάνοντας την ανάλυσή του στο σημείο όπου παραδέχεται πως υπάρχει κάτι που αποκαλείται ψυχή και κάτι που αποκαλείται σώμα. Στην ψυχή ανήκουν ως τέχνες ή πολιτική, η νομοθεσία, και η δικαιοσύνη, στο σώμα η γυμναστική και η ιατρική. Υπάρχει όμως και ένα πράγμα που λέγεται κολακευτική και σε αυτό αντίστοιχα με την ψυχή υπάρχει η σοφιστική και η ρητορική και με το σώμα η κομμωτική, ο καλλωπισμός και η μαγειρική οι οποίες δεν είναι τέχνες αλλά εμπειρικές εφαρμογές. Η ρητορική λοιπόν είναι η τέχνη που κάνει το πλήθος να πεισθεί από το εικός, το πιθανό, το αληθοφανές να πιστέψει αυτά που επαγγέλλεται ο ρήτορας και όχι την αλήθεια. Ο Σωκράτης αποκαλώντας τη ρητορική ένα μέρος ενός ειδώλου της πολιτικής είναι προφανές πως θεωρεί την πολιτική κάτι πολύ ανώτερο της ρητορικής. Και αυτό είναι ακριβώς η προσπάθεια του Πλάτωνα να εξηγήσει και να αναλύσει δίνοντας απαντήσεις και άλλα παραδείγματα πολιτικής οργάνωσης στην Πολιτεία, τον Πολιτικό και τους Νόμους. Το άνοιγμα λοιπόν της φιλοσοφικής διερεύνησης της πολιτικής, δηλαδή τι είναι, πώς ασκείται και ποιο είναι το βέλτιστο πολίτευμα αρχίζει από τον Γοργία και δεν έχει τελειώσει μέχρι σήμερα.
Με ποιο τρόπο όμως θα πετύχει ο ρήτορας το στόχο του; Ξεκάθαρα με την κολακεία του πλήθους. Ο πρώτος στόχος λοιπόν του ρήτορα είναι να κολακεύσει αυτό που τόσο κολακευτικά και παραπλανητικά αποκαλούμε «τον κυρίαρχο λαό», αυτό που ο σημερινός αποκαλούμενος λαϊκιστής προσπαθεί να κάνει, επικαλούμενος την έννοια του λαού ο οποίος είναι σοφός και ξέρει τι θέλει. Η κατηγοριοποίηση αυτή δεν εξαιρεί ούτε δεξιούς ούτε αριστερούς ρήτορες. Και οι δύο βασίζονται στην θέση της υπεροχής του λαού ο οποίος βέβαια διαχωρίζεται από κάποιους άλλους, τις ελίτ, οι οποίοι δεν ακούνε και δεν προστατεύουν τα συμφέροντα και τα πιστεύω του Δήμου. Η έννοια του λαού, των πολλών, του όχλου, της μάζας είναι μάλλον άγνωστη και στους φιλελεύθερους που πιστεύουν στο άτομο, και στους κομμουνιστές που πιστεύουν στις τάξεις, και στους φασίστες που πιστεύουν στο κράτος. Ο Κ. Παπαϊωάννου είχε προσπαθήσει να μιλήσει για αυτό το θέμα στο νεανικό του έργο «Μάζα και ιστορία». Αν μη τι άλλο, διαχώρισε τότε, το 50, τη νεωτερικότητα από την εμφάνιση της μετά-μοντέρνας εποχής. Τα κανόνια του Βαλμύ, δηλαδή της Γαλλικής Επανάστασης που σταμάτησαν τον μισθοφορικό στρατό των Αυστριακών συνιστά την ενεργή είσοδο της μάζας ενεργά στην ιστορία. Η μάζα για πρώτη φορά αλλάζει την ιστορία και συνεχίζει να το κάνει έως και σήμερα. Η κάθε πρόβλεψη για τις διαθέσεις της μάζας είναι πολύ αμφίβολη.
Ο λαός, οι πολλοί, σήμερα είναι και αριστερός και δεξιός. Πιστεύει και στην τάξη και στην ελευθερία, και στην κοινωνική δικαιοσύνη, ότι και αν αυτό σημαίνει, και στην ισχύ και στα δώρα των επιδομάτων και των διακοπών. Ο λαός σήμερα μπορεί  να ενοποιήσει τα αντίθετα με μια λογική η οποία ξεπερνά αυτό που η πάγια πολιτική σκέψη της σοσιαλοδημοκρατίας και χριστιανοδημοκρατίας ή και της αριστεράς ως μετά-κομμουνιστική σκέψη μπορούν να θεμελιώσουν. Αυτό το γεγονός καλείται η κοινοβουλευτική δημοκρατία η οποία ξεπήδησε από το Αγγλικό Κοινοβούλιο, εμπλουτίστηκε με την έννοια και την πρακτική της κομματικής οργάνωσης από τη σοσιαλιστική σκέψη να δαμάσει ή να συμμορφωθεί μαζί της. Αυτή η δημοκρατία έγινε εργαλείο για την στήριξη και πραγμάτωση των επιδιώξεων των δυτικών κοινωνιών.
Πώς μπορεί αυτή η δημοκρατία να είναι ένα πολίτευμα στο οποίο ο ρήτορας δεν θα κολακεύει το Δήμο; Πως ο ρήτορας, δηλαδή ο επίδοξος ηγέτης θα συλλέξει τις ψήφους του όχλου, των πολλών για να νομιμοποιήσει την εξουσία του; μέχρι τώρα το έκανε με εύσχημο τρόπο μέσω δώρων, παροχών, και προγραμμάτων για πρόοδο και ευημερία. Τώρα ο λαϊκισμός δεν θέλει προγράμματα θέλει ικανοποίηση αλλά και τιμωρία.
Η μαρξιστική ανάλυση δημιούργησε το εννοιολογικό σχήμα των τάξεων και ο χωρισμός σε λαό και ελίτ πήρε το δρόμο ενός πάγιου νοητικού τοπίου το οποίο είναι και ανακριβές και παραπλανητικό. Το σχήμα αυτό, μετά τη φεουδαρχία δεν υπήρξε ποτέ στατικό αλλά δυναμικό και σήμερα παρά ποτέ άλλοτε οι ελίτ είναι κατακερματισμένες και αδυνατούν να εφαρμόσουν ένα ενιαίο σχέδιο είτε κατά είτε ακόμα και υπέρ του λαού.  Για τα αριστερά, πρώην κομμουνιστικά κόμματα οι ελίτ ήσαν πάντα κακές και ο σκοπός τους ήταν το κακό του λαού. Για αυτά οι ελίτ δεν έχουν ηθικά ερείσματα και μόνον το προλεταριάτο μπορεί να παράξει και δίκαιο και ηθική. Αυτό είναι μια θεωρητική βάση για τους σημερινούς λαϊκιστές οι οποίοι πιστεύουν πως οι ελίτ είναι τα παραδοσιακά κόμματα ηγεσίας ως εκπρόσωποι των κακών ελίτ και έχουν αναφανδόν προδώσει κάθε λαϊκό αίτημα προς αυτά.  
Ποιοι αποκαλούν σήμερα τη διαμαρτυρία του «λαού» σε λαϊκισμό με μια απόλυτα αρνητική συμπαραδήλωση; Μα βεβαίως τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας, αυτά που διαβλέπουν πως χάνουν ακριβώς αυτό που είχαν για έναν αιώνα περίπου. Από κοντά οι διανοούμενοι και πολιτικοί επιστήμονες αποκηρύσσουν μετά βδελυγμίας τους νεοεμφανιζόμενους στη σκηνή μη πολιτικά ορθούς σχηματισμούς μέσα από τους οποίους διαβλέπουν να επέρχονται τα μύρια όσα κακά για την Ευρώπη και τον κόσμο.
Το πραγματικό πρόβλημα είναι η αποτυχία των φιλελεύθερων διεθνιστών (ο λαϊκισμός αρχίζει με τον Άνταμ Σμιθ και το αόρατο χέρι) και το μετά-κομμουνιστικό αριστερό μόρφωμα ως πολιτική και διαμαρτυρία μαζί. Οι φαντασιώσεις για το άνευ κανόνων ελεύθερο εμπόριο, την αδελφοποίηση των λαών, τα δικαιώματα όλων για όλα, ο κατακερματισμός των κοινωνιών σε τμήματα που πωλούν βραβεία πολιτικής ταυτοτήτων, η άγνοια για το που οδηγεί η φρενήρης κούρσα της τεχνολογίας, ο φόβος μιας ταχύτατης μετεξέλιξης προς το άγνωστο αποτελούν την συγκολλητική ουσία των σημερινών μαζών οι οποίες συγκροτήθηκαν από τα κομμάτια μιας κατακερματισμένης δυτικής κοινωνίας. Ακόμα χειρότερα η αδιάκοπη και απρόσκοπτη διαμεσολάβηση των ΜΜΕ και της ηλεκτρονικής παρακολούθησης μεταξύ ατόμων, δηλαδή η αδυναμία της επικοινωνίας και πληροφόρησης λόγω της υπέρ-επικοινωνίας και της υπέρ-πληροφόρησης, έχει φέρει όχι ένα λουδιτισμό αλλά μια σχιζοειδή ψυχική κατάσταση αγάπης και μίσους με την παντοκρατορία της «τεχνολογίας» ως ιδεολογίας η οποία σκοτώνει και πνευματική και σαρκική ηδονή που παρέχεται με αυτόν τον νεοφανή τρόπο.
Στο Γοργία ο Σωκράτης κάνει μια παρατήρηση η οποία χρειάζεται περισυλλογή.
Σωκ. «εννοείς πως [ο ρήτορας] θα είναι πειστικός όχι διδάσκοντας αλλά πείθοντας;»  
Γοργ. «Βεβαίως.»
Σωκ. «Έλεγες μόλις τώρα ότι ακόμη και σε θέματα υγείας ο ρήτορας θα είναι πιο πειστικός από ένα γιατρό.»
Γοργ. «Ναι, εννοώντας στον όχλο.»
Σωκ. «Και το ‘στον όχλο’ εννοείς ‘στους αδαείς’. Γιατί βεβαίως σε αυτούς που γνωρίζουν δεν θα είναι πιο πειστικός από ότι ο γιατρός.»
………………………………………………………………………..
Σωκ. «Έτσι αυτός που δεν γνωρίζει θα είναι πιο πειστικός σε αυτούς που δεν γνωρίζουν παρά αυτός που γνωρίζει…»
Η Σωκρατική κριτική και η Πλατωνική διερεύνηση του πολιτικού προβλήματος αναζητούσε μια φιλοσοφική αλήθεια με βάση τη βέβαιη γνώση. Σήμερα ο λαός και οι ελίτ αμφισβητούν τη γνώση και αδυνατούν να γνωρίσουν, απλά ζητούν να πεισθούν για το αληθοφανές, το ψυχολογικά ευχάριστο και αποδεκτικό. Οι λίγοι επαΐοντες βέβαια κρατούν τα κλειδιά και του χρήματος και της ισχύος, αλλά αυτοί δεν είναι ακόμα εμφανώς στο πηδάλιο της πολιτείας. Μετά την νίκη Johnson και την εμφανή κυριαρχία Τραμπ παρά την διαδικασία αποπομπής του, φαίνεται σαφέστατα πως η αμυντική τακτική των κατεστημένων πολιτικών έχει αρνητικό αντίκτυπο. Ο «λαϊκισμός» είναι μάλλον στην αρχή του. Η σύγκρουση του εικότος και της αλήθειας θα είναι ανελέητη για όλους.



Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2019

Ελλάς ΝΑΤΟ και ΕΕ καθεύδουν ενώπιον του Τουρκικού επεκτατισμού


του Νίκου Μπινιάρη

Είναι πέραν πάσης αμφιβολίας πως το 2019 τελειώνει με μια Τουρκία η οποία πλησίστια οδεύει να γίνει η κυρίαρχη δύναμης της Μ. Ανατολής και της Α. Μεσογείου. Τη θέση αυτή κατείχε το Ισραήλ, και θα την έχει για κάποιο χρόνο ακόμη εάν και εφόσον αντιδράσει στα Τουρκικά επεκτατικά σχέδια. Δυστυχώς όμως η εσωτερική πολιτική κρίση την οποίαν διέρχεται και η αντιπαλότητά του με το Ιράν δεν του επιτρέπει αποφασιστικές πολιτικές κινήσεις σε αυτόν το τομέα.
Μέσα στο 2019 η Τουρκία εκβίασε τις ΗΠΑ και απέσπασε τη σιωπηρή  συγκατάθεσή τους για την αγορά των S-400 από τη Ρωσία. Η Γερουσία δεν επιβεβαίωσε την απόφαση της Βουλής για τη γενοκτονία των Αρμενίων. Δεν επέβαλε οικονομικές κυρώσεις που προβλέπονταν από την νομοθεσία του 2017. Απέβαλε μόνον την Τουρκία από το πρόγραμμα των F-35, και ο Ερντογάν συζητάει να αγοράσει ρωσικά αεροπλάνα πέμπτης γενεάς. Τώρα μετά τις δοκιμές των S-400 άνοιξε πάλι η συζήτηση για οικονομικές κυρώσεις
Εισέβαλε στη Β. Συρία εκδιώκοντας τους Κούρδους κατοίκους και μετακινώντας πληθυσμούς από Σύριους πρόσφυγες και Τουρκομάνους στη θέση τους. Η εισβολή στη Συρία έγινε με σύμφωνη γνώμη των  ΗΠΑ και της Ρωσίας. Και ναι, το τελευταίο κατόρθωμα του Ερντογάν, εκβιάζει το ΝΑΤΟ αρνούμενος να προσυπογράψει τα επιχειρησιακά του σχέδια για άμυνα της Πολωνίας και των Βαλτικών χωρών σε περίπτωση Ρωσικής επίθεσης αν δεν αναγνωρίσει η Συμμαχία τον Κουρδικό Συριακό Στρατό (YGP) ως τρομοκράτες. Ο Πρόεδρος Μακρόν τελικά έχει δίκιο: «Το ΝΑΤΟ είναι κλινικά νεκρό». Η κυρία Μέρκελ, βέβαια, χωρίς καθυστέρηση διεμήνυσε πως «η Τουρκία είναι δύσκολος εταίρος αλλά για γεωστρατηγικούς λόγους πρέπει να παραμείνει στο ΝΑΤΟ γιατί αυτό αποτελεί εγγύηση για την ασφάλεια της Ευρώπης» Η κυρία Μέρκελ γνωρίζει  πολύ καλά πως η Γερμανία δεν θα γίνει ποτέ πια μια χώρα με εξωτερική πολιτική και ικανές ένοπλες δυνάμεις. Οι Γερμανοί μάλλον δεν θέλουν πια να λέγονται Γερμανοί μια και μετά το 1945 ακούνε καθημερινά για τα εγκλήματα των Ναζί. Τα εγκλήματα ήταν φρικτά αλλά τόσο ολέθριες επιπτώσεις είχαν στον ψυχισμό των Γερμανών. Αυτός είναι και ο λόγος που η Μέρκελ θεωρεί τόσο σημαντικό το ΝΑΤΟ. Δίχως αυτό η Γερμανία μάλλον θα περιέλθει στη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας.  
Ο Ερντογάν δεν έχει λόγους να προβάλει τη σημασία της Τουρκίας, το κάνουν οι εκβιαζόμενοι. Είναι προφανές πως η ΕΕ είναι «κλινικά νεκρή» όσον αφορά τη διπλωματία. Σήμερα δε ο Τούρκος Υπέξ αποκάλεσε τον Πρόεδρο Μακρόν σπόνσορα της τρομοκρατίας. Η Τουρκία δεν διστάζει να επιτεθεί σε οποιοδήποτε ηγέτη της ΕΕ θεωρώντας τον υπεύθυνο για κάθε παράλειψή του να υποστηρίξει τα συμφέροντα της Τουρκίας.
Βεβαίως η απαίτηση της Τουρκίας να αποδεχθούν όλοι οι εταίροι τον Συριακό Δημοκρατικό Στρατό ως τρομοκρατικό, θέτει και τις ΗΠΑ ενώπιον των ευθυνών της αφού η ίδια εξόπλισε για τον πόλεμο εναντίον της ΙΣΙΣ. Αυτό όμως είναι ένα δώρο για την Ελληνική διπλωματία (εάν υπάρχει κάτι τέτοιο). Και η Ελλάς θα μπορούσε κάλλιστα να ζητήσει από τους συμμάχους να εγγυηθούν τα σύνορά της εφόσον η Τουρκία απειλεί με παραβιάσεις παραβάσεις, φραστικές απειλές, causus belli, μειονότητα στη Θράκη και τελευταία με την ολοφάνερή της πρόθεση να οικειοποιηθεί την ελληνική και κυπριακή ΑΟΖ. Η Ελλάς δέχεται επιθέσεις εναντίον της εδαφικής της ακεραιότητας και κυριαρχίας. Αν η Τουρκία δέχεται επιθέσεις στα νότια σύνορά της και η Ελλάς ζητά ασφάλεια από τον τουρκικό επεκτατισμό.
Η νέα βόμβα, δηλαδή η συμφωνία Τουρκίας με τον πρόεδρο της Λιβυκής Βουλής έχει σήμερα γνωστή και καθορίζει πως δεν υπάρχει ΑΟΖ νήσων αλλά μόνο ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα η οποία περνά από τα δυτικά παράλια της Τουρκίας έως τη Λιβύη περιβάλλοντας και μέρος της Κρήτης. Καθιστά δε αδύνατη την υποτιθέμενη κατασκευή μεταφοράς φυσικού αερίου από Ισραήλ, Κύπρο κα Αίγυπτο στην Ευρώπη εφόσον ο αγωγός πρέπει να περάσει από την τουρκική υφαλοκρηπίδα. Η συμφωνία είναι ανοιχτή σε σοβαρές αμφισβητήσεις, αλλά ποιος θα την αμφισβητήσει; Οι μόνοι που ευθέως μπορούν να το κάνουν είναι το Ισραήλ και οι ΗΠΑ. Θα το κάνουν; Η συνέχεια είναι μπροστά μας.  
Εκβιάζει επίσης απροκάλυπτα την Ευρώπη και την Ελλάδα με άλλους τρόπους. Την πρώτη την εκ βιάζει με την πρόθεσή της και την δράση της να απελάσει από την Τουρκία μέλη της ΙΣΙΣ με ευρωπαϊκά διαβατήρια, κάτι που οι ευρωπαϊκές χώρες αρνούνται. Εκβιάζει δίχως αιδώ και την Ευρώπη και την Ελλάδα με νέο κύμα προσφύγων και παρανόμων μεταναστών οι οποίοι ήδη έχουν δημιουργήσει τεράστιο πολιτικό και κοινωνικό ζήτημα στην Ελλάδα και για το οποίο η Ευρώπη κωφεύει.
Επιμένει στην πολιτική της να αρχίσει θαλάσσιες γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ παρά τις αντιρρήσεις ΕΕ και ΗΠΑ.
Εκδίδει ναυτικές και αεροπορικές NOTAM για ναυτικές και αεροπορικές ασκήσεις αποκλείοντας ελληνικά νησιά.  Φέρνει μάλιστα και το Πακιστανικό Ναυτικό στην Α. Μεσόγειο για να κάνουν κοινές ασκήσεις. Ήδη Πακιστανικό αεροπλάνο παραβίασε το FIR Αθηνών. Οι κοινές ασκήσεις με το Πακιστάν ΝΑΤΟ και μόνον Τουρκίας Πακιστάν και οι κοινές ασκήσεις Ελλάδος Ισραήλ, ΝΑΤΟ  στην Α. Μεσόγειο υποδεικνύουν πως η περιοχή βρίσκεται υπό διεκδίκηση και τα δύο μπλοκ έχουν αρχίσει να σχηματίζονται.
 Ο Ερντογάν μιλά μπροστά σε δημοσιογράφους και πίσω του υπάρχει χάρτης με διχοτομημένο το Αιγαίο.
Μας προκαλεί για το χειρισμό των λαθρομεταναστών και προσφύγων καταγγέλλοντας τη συμπεριφορά των ελληνικών αρχών, ως οι ελληνικές αρχές να προσκαλούσαν πρόσφυγες και παράνομους μετανάστες να έρθουν στην Ελλάδα. Κομπάζει πως συνέλαβε 55,000 λαθραίους μετανάστες που ήθελαν να περάσουν στην Ελλάδα.
Από το βήμα του ΟΗΕ ο Ερντογάν ανακοινώνει πως η Τουρκιά θα πρέπει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Και στον ΟΗΕ στέλνει επιστολή όπου οριοθετεί την Τουρκική ΑΟΖ δίχως  να λαμβάνει υπ’ όψη της την ΑΟΖ νησιών. Η επερχόμενη διχοτόμηση του Αιγαίου χτίζεται μεθοδικά.
Έχει ένα τεράστιο πρόγραμμα εξοπλισμών σε ξηρά, θάλασσα και αέρα το οποίο δεν δικαιολογείται παρά μόνον από την άσκηση πολιτικής ισχύος και επίδειξης δύναμης και επιβολής δια των όπλων, λύσεων σε προβλήματα τα οποία η ίδια θεωρεί ως ζωτικής σημασίας.
Η εσωτερική τουρκική πολιτική κατάσταση είναι ένα εθνικιστικό ολοκληρωτικό παραλήρημα όπου μόνον ο Ερντογάν έχει λόγο και οι υπόλοιποι βρίσκονται ή άφωνοι ή στη φυλακή.
Όλα τα παραπάνω και πολλά ακόμη καταλήγουν στο συμπέρασμα πως η θέση της Τουρκίας έναντι της Ελλάδος είναι σημαντικά αναβαθμισμένη και αυτό δημιουργεί μια de facto διπλωματική και πολιτική υστέρηση της Ελλάδος να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και την ισορροπία έναντι μιας εκρηκτικά ανερχόμενης περιφερειακής δύναμης. Το χειρότερο είναι πως η Τουρκία αισθάνεται αρκετά ισχυρή ώστε να εκβιάζει ΝΑΤΟ, ΗΠΑ και ΕΕ. Δυστυχώς η ΕΕ, δηλαδή η Γερμανία και οι ΗΠΑ είναι οι δυνάμεις οι οποίες επέτρεψαν στην Τουρκία να εκβιάζει απροκάλυπτα και να έχει το απίστευτο διπλωματικό θράσος να δηλώνει πως όλοι είναι υποχρεωμένοι να την στηρίζουν σε ό,τι κάνει.

Η Ελληνική αντίδραση
Στην Ελλάδα η πολιτική ελίτ, οι διανοούμενοι και ακαδημαϊκοί και η οικονομική ελίτ δείχνουν πως όλα τα παραπάνω δεν έχουν καμία ουσιαστική σημασία για τις Έλληνο-Τουρκικές σχέσεις οι οποίες «δεν παρουσιάζουν κανένα πρόβλημα». Υπάρχει μια μόνιμη επωδός: «όλα αυτά είναι για εσωτερική κατανάλωση.» Ούτε βέβαια απειλούν την εθνική μας κυριαρχία. Κατά καιρούς ο «ειδήμων» περί την νομική επιστήμη Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαβεβαιώνει πως η Τουρκία ξεπερνά τα εσκαμμένα του Διεθνούς Δικαίου και πως αυτό είναι μέγα αμάρτημα το οποίο θα την καταδικάσει στην κόλαση των όσων παρανομούν στο πεδίο των διεθνών σχέσεων. Με τη συμφωνία Τουρκίας Λιβύης το  περιδεές ΥΠΕΞ αποφάσισε να δράσει καλώντας τον Τούρκο Πρέσβη να δώσει εξηγήσεις. Προφανώς ο Πρέσβης ακόμα θα γελάει με την ελληνική «αντίδραση.»
Το ελληνικό κοινοβούλιο περί άλλων τυρβάζει. Εκεί οι βουλευτές επικεντρώνονται στις συντάξεις, σε διάφορα σκάνδαλα τα οποία δεν πρόκειται να διερευνηθούν ποτέ, και σε αντιπαραθέσεις για το ποιος ενδιαφέρεται για τους πολλούς και ποιος για τους λίγους αλλά βέβαια και για το περιώνυμο πανεπιστημιακό άσυλο. Βεβαίως υπάρχει και το «αφήγημα» των επενδύσεων το οποίο είναι ένα σλόγκαν δίχως αντίκρισμα μια και η ελληνική δημόσια διοίκηση έχει χτιστεί πάνω στο μοντέλο «δεν θέλουμε επενδύσεις, θέλουμε λαδώματα και ρουσφέτια, οι πολιτικοί μέσω ημών θέλουν να ελέγχουν τα πάντα».
Υπάρχουν και ελπιδοφόρες ιστορίες για ενεργειακούς κόμβους, και κοιτάσματα αερίου και πετρελαίου. Τα κοιτάσματα μπορεί να υπάρχουν, αλλά εμείς δεν πρόκειται να τα γευθούμε. Η γείτων ξέρει καλύτερα από όλους πώς να εκφοβίζει ένα παλαιό μέλος της Αυτοκρατορίας. Ήδη το έκανε με τη συμφωνία Τουρκίας Λιβύης.
Το ότι η Ελλάς μετά την πρόκληση του Εμφυλίου για τον διαμελισμό της Μακεδονίας σε Βουλγαρία και Γιουγκοσλαβία, βρίσκεται στο σημείο να παραδώσει τα κλειδιά του Αιγαίου, της Θράκης και της εθνικής της κυριαρχίας (αν την είχε ποτέ) δεν συγκινεί παρά ελάχιστους με το προσωνύμιο «εθνικιστές ή φασίστες».
Το ζήτημα δεν είναι η κλασσική ελληνική αντίδραση να αδειάσουμε τα σούπερ-μάρκετ γιατί έρχεται πείνα, το ζήτημα είναι αν ο ελληνισμός έχει το σθένος το πνεύμα τη θέληση για επιβίωση ως αυτόνομη πολιτική, πολιτιστική, και οικονομική οντότητα ή περιμένει απλώς μια «έντιμη» συνθηκολόγηση.
Η ιδέα της «μικράς αλλά εντίμου Ελλάδος» δεν είναι νέα. Τότε όμως αυτό το σλόγκαν απευθύνετο σε όσους ζητούσαν την ενσωμάτωση εδαφών με ελληνικούς πληθυσμούς στο εθνικό κράτος, τώρα η «έντιμη» συνθηκολόγηση δεν είναι τίποτα άλλο παρά η παράδοσή μας άνευ όρων.
Οι Έλληνες πολιτικοί τα τελευταία μόλις χρόνια μεταξύ άλλων, προχώρησαν α) στην εισδοχή της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ δίχως να κλείσουν καμία εκκρεμότητα με την γείτονα, β) προχώρησαν στην επονείδιστη συμφωνία των Πρεσπών χαρίζοντας ιστορία και πολιτισμό σε ένα κράτος το οποίο υπάρχει διότι θέλει να είμαστε εμείς και επειδή δεν μπορεί μας μισεί και γ) συνομιλούν με τους Τούρκους επί παντός θέματος το οποίο έχουν θέσει εκείνοι παριστάνοντας πως δεν αναγνωρίζουν τις απαιτήσεις της γείτονος μια και ακόμα η Τουρκία δεν έχει απαιτήσει την ύψωση της σημαίας της στην Ακρόπολη. Βέβαια δεν πρέπει να αποκλείσουμε την περίπτωση που ο Ερντογάν θα θυμηθεί πως ο Παρθενώνας ήταν τζαμί κα θα ζητήσει να το αναστηλώσουμε.
Διαπιστώσεις δίχως ορατές επιπτώσεις.
Τα αίτια αυτής της ομαδικής παράδοσης λαού (κάποιοι φίλοι διαφωνούν κάθετα πιστεύοντας πως ο λαός έχει προδοθεί από τις ελίτ) και των διαφόρων ελίτ, είναι πολύπλοκα και ίσως πολύ επίπονα για να τα παραδεχτούμε ή απλώς να τα ακούσουμε. Είναι πάντως προφανές πως το εθνικό φρόνημα των Ελλήνων έχει τρωθεί σε βαθμό που δύσκολά επιδέχεται ανόρθωσης. Το  «εθνικό φρόνημα» για πολλούς παραπέμπει στη δικτατορία. Χωρίς αμφιβολία η δικτατορία επέτυχε να καταστρέψει με κάθε τρόπο το εθνικό φρόνημα κάνοντας το ένα κενό σλόγκαν για τη δική της επιβίωση. Οι εποχές όμως της παγκοσμιοποίησης και του δικαιώματος της «ελεύθερης» διακίνησης ανθρώπων όπως προσπαθεί να νομοθετήσει ο ΟΗΕ, του αυτό-προσδιορισμού και της αυτό-πραγμάτωσης των ατόμων,  δεν βοηθούν στην ενεργοποίηση της εθνικής ομοψυχίας. (άλλο ένα από τα δακρύβρεχτα σλόγκαν που υποκρύπτουν τη διαπίστωση πως κάτι τέτοιο δεν υπάρχει.)
Η ιστορία, δηλαδή η γνώση, δεν αποκτάται με Μαυρογιαλούρικους λόγους στις πλατείες, μπουζούκια για μεράκλωμα, ούτε από κραυγές σε πλατείες εναντίον των Ευρωπαίων δανειστών, ούτε από πορείες στην Αμερικανική Πρεσβεία. Δυστυχώς και για το λαό και ακόμα περισσότερο για την ελίτ η ελληνική ιστορία είναι βαριά κληρονομιά. Ίσως και λαός και ελίτ κουράστηκαν. Ίσως η κληρονομιά είναι πολύ βαριά και εμείς δεν μπορούμε πια να την στηρίζουμε. Ακουμπήσαμε πάνω στην ΕΕ για βεβαιότητα και ασφάλεια αλλά δυστυχώς η επιλογή απέτυχε όταν οι επιλογές μας για τη διαχείριση των δικών μας ζητημάτων αποδείχτηκαν έπη πτερόεντα και όταν οι παγκοσμιοποιημένοι άνεμοι φύσηξαν ανάποδα. Η αλήθεια είναι πως δεν υπήρχαν και άλλες επιλογές εκτός από μια σώφρονα οικονομική πολιτική και διπλωματία και ουσιαστική υπεράσπιση των εθνικών μας συμφερόντων. Αυτό δεν έγινε ποτέ. Φιλήσαμε λοιπόν τα χέρια που μας βοήθησαν αλλά δεν τα σφίξαμε με ειλικρινή φιλία. Το ΝΑΤΟ και η ΕΕ ήσαν τα ασφαλέστερα λιμάνια. Το ΝΑΤΟ υποτίθεται πως θα μας προστάτευε. Η δεύτερη μας παρέσυρε στο ψεύτικο δίλημμα ή Έλληνας ή Ευρωπαίος. Και εμείς σε μεγάλο βαθμό διαλέξαμε να μιμηθούμε το ευρωπαϊκό πρότυπο, μια και το ελληνικό προήρχετο από το θλιβερό παρελθόν ενός μη συγκροτημένου  κράτους για 20 αιώνες. Τώρα ποιο είναι το ευρωπαϊκό και ποιο το ελληνικό πρότυπο είναι μια πολύπλοκη ερώτηση με διάφορες απαντήσεις. Αν όμως είχαμε τη γνώση της ιστορίας θα είχαμε εσωτερικεύσει την αξία του ελληνικού πριν γίνουμε μιμητές δίχως επίγνωση του ευρωπαϊκού. Βεβαίως  η ευρωπαϊκή ιστορία προχώρησε σε δικά της μονοπάτια  με την Επιστημονική και Βιομηχανική Επανάσταση κατασκευάζοντας ένα νέο πρότυπο κοινωνικού ανθρώπου για τη μοντέρνα εποχή. Δυστυχώς σήμερα οι ευρωπαϊκές αξίες, στη μετά-μοντέρνα εποχή, δοκιμάζονται σε μια παγκοσμιοποιημένη γη όπου σεισμικές αλλαγές και ανισορροπίες έχουν αναγκάσει την ελληνική κοινωνία σε μια αυτοκαταστροφική εσωστρέφεια. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω. Το παρελθόν είναι εδώ αλλά δεν μπορεί να αντιγραφεί ως τρόπος ζωής. Δεν μπορούμε πια να βιώσουμε το παρελθόν. Ενυπάρχει όμως στο παρόν θέτοντας ερωτήματα οντολογικής υφής. Επειδή Ευρωπαϊκή ταυτότητα δεν υπάρχει (είναι εφεύρημα τον Γερμανών οι οποίο δεν θέλουν να έχουν σχέση με το ναζιστικό  παρελθόν τους) εμείς χάσαμε την ελληνική και δεν βάλαμε τίποτα στη θέση της. Ένα κάποιο θολό πρότυπο είναι ο Διαφωτισμός ο οποίος κατέστρεψε όποια πνευματική αξία είχαμε χτίσει ως αρχαίο-ελληνικό και χριστιανικό πνεύμα.
Όλα τα  παραπάνω είναι διαπιστώσεις τις οποίες οι παροικούντες στην Ιερουσαλήμ των διεθνών σχέσεων αλλά και των κοινωνικών επιστημών γνωρίζουν πολύ καλά. Δεν κομίζω γλαύκας εις Αθήνας. Ο λόγος που γράφτηκε αυτή η Ιερεμιάδα είναι πως πολλές ζωές που είχαν ως ιερή παρακαταθήκη την συνέχεια αυτού του έθνους και των παραδόσεών του χάθηκαν ή σπαταλήθηκαν ανούσια. Ο Κ. Καβάφης δεινός ιστορικός αλλά ταυτόχρονα μέγας είρων και σαρκαστής είχε συλλάβει το βάθος της Ελληνικής κατάπτωσης, αν και δεν έζησε να δει το έπος του 40 ένα έπος που περιέγραψε στο ποίημα του «Θερμοπύλες». Το έπος του 40 είναι το  μόνο από τα σύγχρονα γεγονότα που κρατάει τη συνοχή μας σε υπαρκτά επίπεδα. Για τους εορτασμούς του 21 θα φροντίσουν διάφορές κυρίες και κύριοι των ελληνικών ελίτ. Δυστυχώς όμως όπως βλέπω να εξελίσσονται τα πράγματα υπάρχει περίπτωση να αυτό-κηρυχθεί ο Ερντογάν τελετάρχης για τους εορτασμούς του 21 και τότε…
Πάντως όσο και να προσπαθεί ο Ερντογάν και ο τουρκικός εθνικισμός να ανυψώσουν τη γείτονα σε μεγάλη περιφερειακή δύναμη και κεντρική Ισλαμική χώρα η προσπάθεια θα αποτύχει. Το έχω εξηγήσει σε άλλο άρθρο μου Τα προβλήματα όμως που μας δημιουργεί ή θα αφυπνίσουν το εθνικό μας φρόνημα απαλλαγμένο από θεατρινισμούς, ή θα μας σκορπίσουν στους πέντε ανέμους.   
Νικόλας Α, Μπινιάρης Συγγραφέας 28/11/2918