Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014

Η ακολουθητέα οδός.

του Κώστα Μελά

Οι ρήσεις όπως : «η αβεβαιότητα αποδυναμώνει τη θέση της χώρας , όχι της κυβέρνησης» δεν οδηγούμεθα στην πολυπόθητη άρση της όλο και διευρυνόμενης αβεβαιότητας που επικάθεται ως μαύρο σύννεφο στην χώρα. Δυστυχώς ρήσεις όπως η παραπάνω αποκρύβουν το res gestae (πραγματικό γίγνεσθαι) και αναλώνονται στο rerum gestarum (όπως εμείς το λέμε). Είναι γνωστό ότι η υπάρχουσα ζώσα πραγματικότητα , διαφέρει από τον αφηγηματικό λόγο για την υπάρχουσα πραγματικότητα. Ο τελευταίος δεν εμπεριέχει απλά υποκειμενικά στοιχεία (κάθε λόγος για την πραγματικότητα εμπεριέχει υποκειμενικά στοιχεία λιγότερα ή περισσότερα) αλλά είναι ένας λόγος «πολιτικής ρητορικής» που ως τέτοιος , μέχρις ενός σημείου, επιχειρεί «τόσο να κρίνει και να υποστηρίξει ένα επιχείρημα , όσο και να απολογηθεί και να κατηγορήσει» (Αριστοτέλης).
Το επιχείρημα που υποστηρίζουν οι λόγοι, όπως ο αναφερόμενος στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι αυτό που διαχωρίζει, όταν  υπάρχει  καθεστώς αβεβαιότητας, τις επιπτώσεις (αποδυνάμωση στη συγκεκριμένη περίπτωση ) , στην κυβέρνηση και στην χώρα. Όμως δεν είναι δυνατόν να υπάρξει αποδυνάμωση της χώρας χωρίς να υπάρχει αδύναμη κυβέρνηση . Στην αδυναμία της κυβέρνησης ,  να αποφευχθεί η πολιτική αβεβαιότητα,  οφείλεται η αποδυνάμωση της χώρας.  Βασικός δίαυλος της δημιουργίας πολιτικής αβεβαιότητας είναι η ασκούμενη πολιτική όπως αυτή εφαρμόζεται στο σύνολο  των επιμέρους τομέων . Από την οικονομία και τη δικαιοσύνη μέχρι την παιδεία και την υγεία. Η δημιουργούμενη αποστροφή ή και δυσφορία του εκλογικού σώματος ως προς το συντελούμενο κυβερνητικό έργο , σφυρηλατεί  τη θέληση του για απαλλαγή από την παρούσα κυβέρνηση. Η θέληση αυτή εκφράζεται ποικιλοτρόπως και ειδικά, στις μέρες μας , μέσω της σταθεροποίησης της δημοσκοπικής πρωτοπορίας του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.   Οι συντελούμενες κοινωνικές διεργασίες , μέσα από τις επιπτώσεις του εφαρμοζόμενου   κυβερνητικού έργου   προκαλούν συνεχή μείωση της εκλογικής – κοινωνικής απήχησης της κυβέρνησης  με αποτέλεσμα την αποδυνάμωση της κυβέρνησης  και επομένως τη δημιουργία κλίματος πολιτικής αστάθειας κάτι που επιβαρύνει τη θέση της χώρας στις αξιολογήσεις των διεθνών οργανισμών. Θα μπορούσαμε, επομένως , να καταλήξουμε ως προς αυτό το σημείο συμπεραίνοντας τα ακόλουθα:  η ασκούμενη πολιτική (σε όλα τα επίπεδα) προκαλεί κοινωνικές διεργασίες   οι οποίες αποδυναμώνουν την κυβέρνηση, δημιουργούν συνθήκες πολιτικής αστάθειας και συνεπώς αυξάνουν την αβεβαιότητα και αποδυναμώνουν την χώρα.
Τώρα αν η επερχόμενη πολιτική αλλαγή (όποτε γίνει και αν γίνει), με αλλαγή της κυβέρνησης  θα μειώσει, θα αυξήσει ή δεν θα μεταβάλει την ήδη υπάρχουσα πολιτική αστάθεια είναι ένα σημαντικό ζήτημα για διερεύνηση , αλλά αποτελεί παρόλα αυτά την εξέλιξη ενός ήδη υπαρκτού προβλήματος. Το πλέον πιθανό είναι η συνέχιση ή και η αύξηση του πολιτικού κινδύνου. Όμως  δεν είναι δυνατόν να επικαλείται η παρούσα κυβέρνηση την αύξηση του μελλοντικού πολιτικού κινδύνου για να αποκρύψει ότι η ίδια έχει δημιουργήσει πολιτική αστάθεια που εδράζεται στις εγχώριες κοινωνικές διεργασίες  με αποτέλεσμα να κυβερνά όλο και πιο δύσκολα χρησιμοποιώντας ακραίους τρόπους στα όρια της νομιμότητας , ενώ συγχρόνως να μην χαίρει της εκτίμησης των διεθνών αγορών την οποία συνεχώς επικαλείται ως βασικό πυλώνα της πολιτικής της.  Η προσπάθειά της να υπηρετήσει το στόχο «απόκτηση εμπιστοσύνη» των διεθνών αγορών δεν μπορεί να επιτευχθεί όσο αποτυγχάνει να εξασφαλίσει πλατιές συναινέσεις στο εσωτερικό μέτωπο. Η εξασφάλιση πλατειών συναινέσεων στο εσωτερικό μέτωπο είναι η αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για την επίτευξη πολιτικής σταθερότητας. Όμως η εξασφάλιση και  ικανής συνθήκης δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την εξασφάλιση της αναγκαίας. Αυτή απαιτεί προσεκτική και λελογισμένη «προσαρμογή» στο υπάρχον διεθνές περιβάλλον.  Η ακολουθητέα οδός επομένως είναι γνωστή.

Η γηραιά και ισχνή κυρία

 του Νίκου Μπινιάρη

Η σχέση λογικής, φαντασίας και ψυχισμού δεν είναι κάτι το μετρήσιμο τουλάχιστον έως σήμερα. Η σχέση ή η συνάρτηση του ενός από τα άλλα δύο ανθρώπινα χαρακτηριστικά υπήρξε το αντικείμενο μελέτης από την αρχαιότητα έως σήμερα φιλοσόφων, ψυχολόγων και ανθρωπολόγων. Το πρόβλημα είναι πως παρόλες τις μελέτες, άτομα, κοινωνίες και οι ηγέτες τους προσπαθούν να λειτουργήσουν ισορροπώντας τα τρία αυτά στοιχεία τους με έναν εποικοδομητικό ή τουλάχιστο μη-καταστροφικό τρόπο  αλλά τα τελευταία χρόνια αυτό δεν έχει γίνει εφικτό. Αντίθετα παρατηρούμε, τελείως εμπειρικά και δίχως ιδιαίτερη προσπάθεια η κάποια μεταπτυχιακή παιδεία πως η ανθρώπινες υποθέσεις έχουν αρχίσει να βρίσκονται υπό της επήρεια του παραλογισμού, της μονοδιάστατης αντίληψης του κόσμου και ενός θανάσιμου εναγκαλισμού με τα απορριπτικά και ψυχωτικά στοιχεία μας.
Δεν χρειάζεται παρά να διαθέσουμε χρόνο για να μελετήσουμε έστω και επιφανειακά το όσα συμβαίνουν στην ΕΕ για να αντιληφθούμε πως το ξεχωριστό αυτό μετά-μοντέρνο οικοδόμημα παραπαίει σαν ένα μεθυσμένο καράβι αλλά δίχως έναν Ριμπό ικανό να μετατρέψει τους κλυδωνισμούς σε μια συγχορδία λέξεων και αξιών γύρω από την όποια ομορφιά μπορούσε να καθίσει βλαστημώντας στα γόνατά του. Αυτός που τελείωσε τη ζωή του πουλώντας όπλα στους Αφρικανούς.
Δεν αποδεχόμαστε καμιά κληρονομιά είτε ανθρωπιστική είτε απάνθρωπη. Δεν έχουμε την ελάχιστη προδιάθεση να καλύψουμε τις πράξεις μας ή τις αξιακές μας προκαταλήψεις. έστω και με «ψευδή συνείδηση» της πνευματικότητας που χαρακτήριζε κάποτε ακόμη και αυτοκρατορίες. Ακόμα και οι ωφελιμιστικοί υπολογισμοί, λογιστικές αποτιμήσεις των συμφερόντων κρατών και οικονομιών έχουν αρχίσει να χάνουν την πρωτοκαθεδρία τους στην ιεραρχία των αξιών μας. Όχι γιατί αντικαταστήσαμε τον ωφελιμισμό με οποιαδήποτε πνευματική ή ηθική πρόταση αλλά γιατί και αυτός ο ωφελιμισμός έχει χάσει, μέσα στον συρφετό του συνονθυλεύματος των συμφερόντων μας την άλλοτε καθαρότητα ακόμη και των πλέον στυγνών μετρήσεων μας.
Η Ευρώπη δεν είναι μια «γριά ισχνή κυρία», όπως είπε ο Πάπας Φραγκίσκος στο Στρασβούργο. Το μπλέξιμο της μέσα σε γραφειοκρατικές μηχανορραφίες, αν και θα μπορούσε να δεχτεί κανείς αυτήν την περιγραφή της ανιαρής συζήτησης που έχει καθηλώσει την ήπειρο των πάλαι ποτέ ηγεμόνων της ανθρωπότητος σε αβουλία είναι προσχηματικό. Η Ευρώπη είναι μάλλον μια εταιρεία η οποία παίρνει αποφάσεις δίχως το βάθος του κοινωνικού-ιστορικού φαντασιακού της. Ευαγγελίζεται τη λιτότητα δίχως πολιτική. Μπορεί να ξεκινήσει μια Σταυροφορία για την ενσωμάτωση της ανατολικής Ευρώπης όταν οι Σταυροφόροι δεν ξέρουν έως που μπορούν να στηρίζουν το εθνικό κράτος από όπου ξεκίνησαν και έως που μπορούν να αντέξουν τους μυκηθμούς της περιώνυμης Επιτροπής.
Η Ευρώπη, το σπίτι μας, όπως την έχουμε αποκαλέσει τόσες φορές έχει κάνει ένα μεγάλο βήμα στο κενό σαν μια χαριτωμένη νεαρή γυναίκα που προσπαθεί να πλησιάσει τον αγαπημένο της αλλά αυτός διαλύεται, σχήμα αβέβαιο και φευγαλέο μιας επιθυμίας μάλλον να εξορκίσει το φόβο του πολέμου παρά από έρωτα, πόθο για δημιουργία.  
Δεν έχουμε παρά να διαβάσουμε τις επικεφαλίδες των ΜΜΕ για να βρεθούμε σε έναν κόσμο ασυνεπή, αντιφατικό και μάλλον ανόητο. Μετά από πενήντα χρόνια η Αγγλία ανακάλυψε πως έχει πολλούς μετανάστες από τις Νέες Χώρες της ΕΕ. Είναι όμως η Αγγλία η οποία φωνάζει ακόμα για να μεγαλώσει η ενιαία αγορά με νέες χώρες. Η Γερμανία επιζητά λιτότητα και σφιχτή δημοσιονομική πολιτική όταν η ίδια ξεκίνησε τον επεκτατικό δανεισμό ενσωματώνοντας την Α Γερμανία. Είναι η ίδια η Γερμανία η οποία μη έχοντας ποτέ ασχοληθεί με θέματα εξωτερικής πολιτικής, αφήνοντας τους Αμερικανούς και ακόμα και τους ευτράπελους Άγγλο-Γάλλους να κάνουν ό,τι θέλουν, τώρα προσπαθεί να οικοδομήσει μια εξωτερική πολιτική για τη Ρωσία μετά το φιάσκο της Ουκρανίας. Και είναι αυτή που θα χρεωθεί και την πτώχευση της Ουκρανίας και τους εκατομμύρια Ουκρανούς που θα πάρουν το δρόμο για τη μυθική Ευρώπη.
Εδώ σε αυτή την ήπειρο, γη του Ντε Σαντ, του Μαρξ, του Φρόιντ, του Χίτλερ και του Στάλιν ο Πάπας μιλάει στην Ευρωπαϊκή Βουλή αλλά η Μέρκελ, ο Ολάντ και ο Κάμερον θα υποδεχτούν σύντομα το Σύριζα, το Ποντέμος, το Εθνικό Μέτωπο, τον Πέπε Γκρίλο και άλλους οργισμένους  ηγέτες οι οποίοι θα έχουν πολλά να πουν σε όσους έχουν περιπλανηθεί στο πέλαγος μιας ατέρμονας  συνεννόησης η οποία ήταν τόσο ανόητη όσο ήταν αυτοί που την διαπραγματεύονταν.
Μάταια ο Πάπας υπενθύμισε στο ακροατήριο του τον πίνακα του Ραφαήλου, τη Σχολή των Αθηνών, με τον Πλάτωνα να δείχνει τον Ουρανό, τις Ιδέες, το υπερβατικό και τον Αριστοτέλη μπροστά του, τα εγκόσμια. Ένας συμβολισμός που κάποτε απηχούσε τη διττή στάση της Ευρώπης, το Χριστιανισμό, τη φιλοσοφία, την επιστήμη, την τεχνική.
Και τα δύο προϋποθέτουν έρωτα, αλλά προφανώς δεν υπάρχει πια το αντικείμενο να εμπνεύσει πόθο. Ίσως όμως να έχουμε γίνει ψυχωτικοί διαστρέφοντας των έρωτα ως ψυχικό ρίσκο ή ως διαχείριση της ηδονής.


Σάββατο 6 Δεκεμβρίου 2014

Από την Ασία με αγάπη

του Νίκου Μπινιάρη

Για τον Έλληνα αναγνώστη οι ειδήσεις έχουν ενδιαφέρον όταν αναφέρονται στις αποφάσεις της κυβέρνησης, ή της αντιπολίτευσης. Από την πτώχευση του 2010 ειδήσεις με ελληνικό ενδιαφέρον  άρχισαν να καταφθάνουν από τις Βρυξέλες, το Βερολίνο, και άλλα κέντρα ευρωπαϊκών αποφάσεων το οποία άμεσα σχετίζονται με την ελληνική οικονομία και τις απόψεις των Ευρωπαίων ηγετών και θεσμικών οργάνων για την Ελλάδα. Το ίδιο ισχύει και για το ΔΝΤ όπως και ενδιαφέρον υπάρχει για τις απόψεις ξένων ειδικών για εμάς και τον τρόπο που μπορούμε ή που θα μπορούσε η ΕΕ να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους στην Ευρώπη και ειδικά στη χώρα μας.
Οι ειδήσεις για την Ελλάδα έχουν μετατοπισθεί εν πολλοίς εκτός της Ελληνικής πολιτικής σκηνής εφόσον οι βασικοί παίκτες για την ελληνική οικονομία βρίσκονται εκτός των τειχών όπως εκεί βρίσκονται και όλοι οι πιθανοί σοβαροί επενδυτές στην ελληνική οικονομία.  
Αλλά πέραν του συγκεκριμένου ελληνικού προβλήματος εκτός Ελλάδος συμβαίνουν κοσμογονικές αλλαγές με γεγονότα τα οποία ενώ δεν φαίνεται εκ πρώτης όψεως να ενδιαφέρουν εμάς, στην πραγματικότητα είναι σημαντικά για το μέλλον αυτού του τόπου.
Από τις 8-16/11/2014 στο Πεκίνο, στη Μυανμάρ (πρώην Μπούρμα)  και την Αυστραλία έγιναν τέσσερεις διεθνείς διασκέψεις, της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας Ειρηνικού, του ASEAN, της Συνόδου κορυφής χωρών της Ανατολικής Ασίας και τέλος των G-20. Η Ελλάδα δεν εκπροσωπείτο παρά ως μέλος της ΕΕ και κανείς δεν μίλησε για το ελληνικό πρόβλημα. Παρόλα αυτά οι αποφάσεις των συνόδων αυτών έχουν και την Ελλάδα ως αποδέκτη των επιπτώσεων τους. Με λίγα λόγια, πέρα από τη συνηθισμένη διελκυστίνδα περί ΕΕ, ΔΝΤ και Γερμανίας, οι αποφάσεις άλλων παραγόντων και άλλων μεγάλων παικτών ή ομίλων παίζουν ρόλο και μάλιστα καθοριστικό για το μέλλον αυτού του τόπου ακόμη και το μέλλον αυτών που εμείς θεωρούμε καθοριστικό για εμάς. Παράδειγμα: μία από τις αποφάσεις των G-20, οι οποίοι παράγουν το 90% του παγκοσμίου ΑΕΠ και έχουν το 80% του πληθυσμού του πλανήτη, ήταν η αλλαγή ποσοστών βαρύτητας της ψήφου των μελών του ΔΝΤ από τις χώρες εκτός ΕΕ και ΗΠΑ. Η εφαρμογή της απόφασης αυτής, εάν πραγματοποιηθεί, θα δώσει νέα βαρύτητα στην ψήφο της Κίνας, των Ινδιών, της Βραζιλίας σε ζητήματα παρέμβασης του ΔΝΤ όπως στην Ελλάδα ή στην Ουκρανία. Ένα άλλο ζήτημα το οποίο μας ενδιαφέρει καίρια είναι οι αποφάσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς, της φοροδιαφυγής και των εξωχώριων εταιρειών. Η προσοχή των μεγάλων οικονομιών έχει στραφεί προς αυτά τα ζητήματα γιατί τα τεράστια κρατικά χρέη όλων έγινε αντιληπτό πως,  πέραν των γνωστών λανθασμένων πολιτικών, έχουν ως αιτία και την μεγάλη φοροδιαφυγή και άρα μείωση των εσόδων των κρατών.
Στο Πεκίνο η κινεζική πρόταση για μια νέα Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου μεταξύ Ασία και χωρών του Ειρηνικού έγινε αποδεκτή. Η Κίνα προχωρά τον Δρόμο του Μεταξιού, έναν δρόμο που περνά από την Κεντρική Ασία και πηγαίνει μέσω Ρωσίας και μέσω μιας πρόσβασης από τη Μ. Ανατολή στην Ευρώπη. Ο Δρόμος του Μεταξιού όμως είναι και Θαλάσσιος και περνά από την Κινεζική Θάλασσα, στα στενά της Μαλάκκας, στον Ινδικό, στην Αραβική Θάλασσα και από την Ερυθρά στην Ευρώπη, δηλαδή στον Πειραιά!! Να λοιπόν γιατί το ζήτημα της ανάπτυξης του λιμανιού αυτού πρέπει αντιμετωπισθεί με άκρα σοβαρότητα και επαγγελματισμό και όχι με κοντόφθαλμα κριτήρια.
Ήδη οι Κινέζοι διαθέτουν $40 δις για την αρχική φάση κατασκευής υποδομών, λιμανιών, σιδηροδρομικών γραμμών, δρόμων και γραμμών μεταφοράς ενέργειας στο Δρόμο του Μεταξιού. Ο στόχος της Ασιατικής οικονομικής υπερδύναμης είναι να συνδέσει την οικονομία της με την Ευρώπη αναπτύσσοντας τις ενδιάμεσες χώρες σε μια γιγαντιαία σύζευξη συμφερόντων και δυνατοτήτων τόσων διαφορετικών λαών και οικονομιών. Η Κίνα πέραν των προφανών οικονομικών ωφελημάτων από μια τέτοια γιγάντια εμπορική δραστηριότητα προσδοκά να εμποδίσει την επιρροή της Ουάσιγκτον στην περιοχή την οποία θεωρεί «σφαίρα επιρροής» της.  
Η χερσαία πρόσβαση στην Ευρώπη είναι η Ρωσία και η Τουρκία. Αλλά πέραν αυτών η Περσία, το Ιράκ και η Συρία αποτελούν μια δεύτερη πρόσβαση για την Ευρώπη και ταυτόχρονα μια στρατηγική σύνδεση της Κίνας με τις τρεις αυτές χώρες με μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και αερίου. Ο διάδρομος αυτός είναι και ο λόγος που ο Άσαντ είναι μάλλον ακλόνητος.
Η επιδιώξεις και σχεδιασμοί των πράγματι μεγάλων δυνάμεων, ΗΠΑ και Κίνας αρχίζει να διαμορφώνει και το μέλλον της Ευρώπης και συνεπώς και το μέλλον της Ελλάδος. Οι Έλληνες πολιτικοί και η συζήτηση για το Ελληνικό Πρόβλημα δεν περνά μόνο από την ΕΕ αλλά από το παγκοσμιοποιημένο σύστημα κατανομής της παραγωγής και των ρόλων της κάθε οικονομίας σε αυτό που σχεδιάζεται.  Οφείλουμε να προσαρμοστούμε, να προετοιμαστούμε και να μελετήσουμε ώστε να αδράξουμε κάθε ευνοϊκή ευκαιρία που θα βρεθεί για το συμφέρον του τόπου.