Δευτέρα 20 Μαΐου 2013

Τι κρύβει η κούρσα ανόδου στο ελληνικό χρηματιστήριο


 του Κώστα Μελά

Κατά πόσο πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι για την πορεία της οικονομίας, μετά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού ότι «η ελπίδα ξαναγεννιέται και σύντομα θα αρχίσει η άνοδος»;

Υπάρχουν μικρές θετικές ειδήσεις από το διεθνές χρηματοπιστωτικό περιβάλλον και κυρίως αφορούν σε δείκτες οι οποίοι πρωτίστως το ενδιαφέρουν. Παρατηρείται μια σχετική ενίσχυση του κλίματος εμπιστοσύνης για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας μετά από τις αποφάσεις του Eurogroup και την εκταμίευση των δόσεων. Αυτό αποτυπώνεται :
-           στην έγκριση της δόσης των €4,2 δισ. από το Eurogroup της 13ης Μαίου 2013  σε συνδυασμό με την προκαταρκτική (υπό προϋποθέσεις) έγκριση και της δόσης των €3,2 δισ. του 2ου τριμήνου του 2013  (καθώς και η έγκριση της δόσης των €2,8 δισ. που προηγήθηκε) .
- στη μείωση του κινδύνου της ελληνικής οικονομίας (τα spreads σε επίπεδα χαμηλότερα των 800 μβ για πρώτη φορά από το 2010).
-          Στην  αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον οίκο αξιολογήσεων Fitch κατά μία θέση στην κλίμακα της, από CCC σε Β-, με σταθερή προοπτική μάλιστα, αναγνωρίζοντας την πρόοδο που έχει συντελεστεί τόσο όσον αφορά την δημοσιονομική σύγκλιση όσο και την βελτίωση του εξωτερικού ισοζυγίου πληρωμών, της ανταγωνιστικότητας και της εφαρμογής του μεταρρυθμιστικού προγράμματος.
Βεβαίως όλα αυτά αφορούν στη βελτίωση του κλίματος εμπιστοσύνης και δεν απαντούν στο βασικό ερώτημα: θα ακολουθήσει η πραγματική οικονομία; Διότι αυτό είναι το ζητούμενο Τα στοιχεία που αφορούν στην πραγματική οικονομία συνεχίζουν να είναι απογοητευτικά. Επομένως το μέλλον εξακολουθεί να είναι αβέβαιον.
 Μπορώ να δώσω ένα παράδειγμα: όταν πραγματοποιούνται καλλιστεία ομορφιάς η πρόβλεψη του θεατή για το ποια από τις συναγωνιζόμενες θα λάβει τον τίτλο θα πρέπει να λάβει υπόψη του όχι τη δικιά του προσωπική γνώμη αλλά τη γνώμη της επιτροπής που θα αποφασίσει για αυτό. Η επιτροπή καλλιστείων θα αποφασίσει ανεξάρτητα το τι πιστεύει ο κάθε προσκεκλημένος θεατής. 

 Τι σηματοδοτεί το γεγονός ότι ξένα κεφάλαια ξαναβλέπουν την ελληνική οικονομία, αλλά και δημοσιεύματα εφημερίδων όπως οι Financial Times, που αναφέρονται σε προσδοκία σημαντικών κερδών;

Σημαίνει ότι διαπιστώνουν ευκαιρίες κερδοφορίες σε χρηματιστηριακές ή χρηματοπιστωτικές πράξεις οι οποίες όμως λίγο έχουν να κάνουν προς το παρόν με θετικές επιδράσεις στην πραγματική ελληνική οικονομία. Πρέπει να ξεχωρίσουμε εκείνες τις πράξεις οι οποίες μπορούν να παράγουν βραχυπρόθεσμα οφέλη σε ορισμένους από τις πράξεις που προκαλούν θετικές επιδράσεις γενικότερα και επιπλέον ενσωματώνονται στην εγχώρια οικονομία.
 
Κάποτε λέγαμε πως το χρηματιστήριο είναι ο καθρέπτης της οικονομίας. Τι βάση έχει αυτή η άποψη με βάση τα σημερινά δεδομένα;

Ποτέ το χρηματιστήριο δεν αποτελεί καθρέπτη της οικονομίας μάλιστα στην περίοδο που διανύουμε ,δεδομένου ότι υπάρχουν δυνάμεις οι οποίες λόγω της ισχύος που διαθέτουν (τεράστια χρηματικά ποσά) μπορούν να παρεμβαίνουν και να οδηγούν τις εξελίξεις σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις.
 
Τι κρύβει η τελευταία ανοδική τάση στο ελληνικό χρηματιστήριο;

Νομίζω ότι υπάρχουν περιθώρια βραχυπρόθεσμου κέρδους λόγω της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και του τρόπου που αυτή πραγματοποιείται. Ξένα κεφάλαια εισρέουν στην ελληνική χρηματοπιστωτική αγορά με στόχο να εκμεταλλευτούν αυτές τις καταστάσεις. Παράλληλα αυτό το κλίμα έχει ωθήσει και τους εγχώριους μικρομετόχους να συμμετάσχουν με τα γνωστά αποτελέσματα. Υπάρχει αυτή τη στιγμή δυνατότητα αποκόμισης σημαντικών κερδών από βραχυπρόθεσμες τοποθετήσεις.
  
Θα έχει κατά τη γνώμη σας θα υπάρξει συνέχεια ή είναι κάτι συγκυριακό;

Δεν μπορώ να προβώ σε τέτοιου είδους προβλέψεις , αλλά έχω πάντοτε τη γνώμη ότι οι απότομες μεγεθύνσεις εμπεριέχουν και αντίστοιχες προσγειώσεις. Δεν πρόκειται μόνο για υψηλή μεταβλητότητα αλλά και για εκθετικές διακυμάνσεις.
 
Ποιες είναι οι μετοχές στις οποίες θα μπορούσε να τοποθετήσει κανείς με ασφάλεια μέρος των αποταμιεύσεων του;

Οι μετοχές των εταιριών των οποίων τα θεμελιώδη στοιχεία είναι σταθερά και κινούνται σε αναπτυξιακή κατεύθυνση. Ανεξάρτητα του κλίματος που επικρατεί στην οικονομία δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούμε ότι η ανάλυση και η μελέτη των θεμελιωδών στοιχείων της επιχείρησης κυρίως υπό το πρίσμα των προοπτικών τους θα πρέπει να αποτελεί τη βάση οποιασδήποτε απόφασης.
 
Κατά πόσο η αναβάθμιση κατά μια μονάδα από τη Fitch θα βοηθήσει το χρηματιστήριο και την ελληνική οικονομία γενικότερα;

Η αναβάθμιση σίγουρα βοηθά διότι συμβάλλει στην αύξηση της εμπιστοσύνης. Αν κάποιος ξένος θέλει να επενδύσει στην ελληνική οικονομία τις αναλύσεις αυτών των οίκων θα πρέπει να μελετήσει για να αντιληφθεί την οικονομική κατάσταση της χώρας και για εκτιμήσει το ύψος του κινδύνου χώρας. Η αναβάθμιση ακριβώς αυτό τον κίνδυνο αμβλύνει. Τώρα αυτό μπορεί να βοηθήσει το ελληνικό χρηματιστήριο αλλά μπορεί να μην βοηθήσει την ελληνική οικονομία αν οι όποιες χρηματιστηριακές κινήσεις δεν μεταφρασθούν σε κινήσεις βοήθειας προς την πραγματική οικονομία. Αυτό είναι το στοίχημα. Άλλωστε το έχουμε ξαναζήσει το συγκεκριμένο σενάριο στην ελληνική οικονομία.

Σάββατο 18 Μαΐου 2013

Dogma costs Islam innovative edge



By Nicholas A Biniaris
 
Dionysius of Halicarnassus wrote that "history is philosophy through paradigm", [1] while Georg Wilhelm Friedrich Hegel in his Philosophy of History lectures said philosophy can view history as a unified narrative with a central theme.
Hegel asserted that history's central theme is the march of Geist to freedom. Upon this Hegelian sweeping vision, Marx built his own sweeping narrative as did Francis Fukuyama after 1989.
Hegel may have been a better student of history than his epigones because he didn't dabble in actual social-economic-political problems but formed his own conceptual tools to approach his subject in a theoretical way.
He also called Islam the "Enlightenment of the East". According to Hegel, the East gave freedom to one, the emperor, the Satrap; the Hellenes had given freedom to some, the free citizens of Polis; and the Reformation and the Enlightenment gave freedom to all.
Has Islam given freedom to all? In a sense, Hegel was right in the context of Asian imperiums. Islam gave to the faithful a saying in the Mosque, a canon, the Koran, to judge the ruler. But nothing actually changed from the practices of Eastern despotism. Islam didn't produce free citizens as political agents but kept the subjects of Asiatic empires subject to the will of the one.
Hegel got it all wrong. His ad hoc reading of history, as a philosophical research project had lost track of reality and a sense of historical proportion.
Today, the West, as the inheritor of a Christian culture, and the Muslim world, the faithful ones, are in a protracted conflict. Christianity, a religion of a Middle Eastern origin with Egyptian-Jewish roots, turned from an activistic conception of the beyond, Resurrection and Last Judgment, to a strong political force when Constantine the Great adopted it as the official religion of the Roman Empire; it turned to a universal one with the emperor getting the title of "Equal-to-the-Apostle".
However, the Christian salvational universalism was arrested on 636 AD at the battle of Yarmouk River in Syria where the nascent Arab-Muslim Revolution defeated the Byzantine Imperial Army. [2] It was the most decisive battle of the last two millenniums as present history points to.
Prophet Mohammed, as an original thinker and revolutionary, transformed the religious-political imaginary of the Arabs in just two decades, destroying the idols of the tribes at Mekka and placing the beyond in the hands of a single creator who has no involvement in human affairs.
His epigones moved out of the confined area of Arabia and conquered by the sword the Middle East and North Africa, the cradle of Christianity which withered from Asia and Africa with the exception of Asia Minor and Ethiopia.
Islam became a universal religion, spreading in Asia, destroying central Asia Buddhism, the Zoroastrians, Shamanism, and attempted even to destroy Hinduism. Christianity had to wait another nine centuries to become a universal church through the rise of its military might and its imperial expansion. However, Asia remained non-Christian, with Islam, Hinduism, Chinese Confucianism-Buddhism and a minute Russian Orthodox Church.
The second phase of the Christian universalism was the proselytization of the Russians through the Greek Orthodox Church. The third was the schism of the Christian Church to Western and Eastern dogmas. The universal church was divided between an emerging politically confident Europe versus a Byzantium besieged by Islam.
The fourth and most crucial transformation of the religious grounding of Europe was the Reformation. This last event contemporaneous with printing and in the middle of the Copernican Revolution ended, many years later, with the Westphalian Treaty of 1648.
One of the results of this religious Reformation was an unintended historically political transformation: the subsequent emergence of the nation state. This was the road traveled by the European Geist of the religious-political subject towards what is today an individualistic, liberal, capitalistic, technological and affluent secular social subject.
The transformation of the social-religious to the secular-political lasted for several centuries and is still in progress. The accomplishment was tolerance, and even indifference, towards the religious as part of the public discourse, which was focused on the social, economic and political demands of the individual.
Enlightenment and Islam
Was Islam the Enlightenment of the East? The Enlightenment in the West established natural theology and destroyed faith as a universal category of social interaction. On the contrary, to the East, Islam unequivocally established a religious-social imaginary.
The Ummah [or community of Muslim people] was the testimony of Islam to the social as a political affiliation of the Dar al Islam (House of Faith) versus the Dar al Harb (House of War) or Garb (House of West in the Ottoman period). The distinction of Dar al Islam and Dar al Harb is a legal one. A state with a Muslim minority but with an Islamic legal system is a Dar al Islam as well.

Islam is a system of religious orthopraxy, not of orthodoxy. This basic fact is what keeps Islam in a state of suspension versus the political democratic orthopraxy of the West. What is lacking from the edifice of Islam is a theological philosophical skepticism that raises the crucial distinction between the secular and the religious.
For Islam, orthopraxy towards the religious sanctifies the political. The Reformation in Europe ended up with a Christian subject internalizing the role of faith as a personal engagement with God and not as redemption expected from the Church of Rome assumed to be the political underpinning of salvation.
The Muslim world suffered its first transformation through a political rift, the Sunni-Shi'ite conflict. This rift was at times exacerbated and or defused through the universal Islamic state of the various caliphates, but it was never resolved through a Westphalian-type treaty acknowledging the political and religious inclusion of the two distinct expressions of Islam.
Islam's political edifice, contrary to its initial endogenous Arabian phase, the four elected caliphs' period, became Imperial and hereditary. Actually, all up to the 9th century, Islam was the incubator of new ideas, science, philosophy and art.
Its religious-political subject as a new historical-social construct absorbed and cultivated ancient Greek, Persian, and Hindu traditions and inspired creative tensions in the areas of its expansion. This was arrested most probably by the tradition of its own religious-political foundations.
In Central Asia and India, the Mogul imperial family, in the 16th century, attempted a grant synthesis of religions by its efforts to reconcile the vast and diverse populations of its domain. It failed, but it was a historical paradigmatic failure that marked the difficulties of reconciling dogmas and cultural "otherness" in cases where the social-political imaginary was based upon religion, in empires of subjects.
This would change radically with the emergence of the social-political, a self-contained notion, as it occurred through the great political revolutions in England, America, France and even Russia and China.
The involvement of the West with the Muslim world is an old and tumultuous one. Today, an ancient world immersed in traditionalism and a patriarchal-hierarchical society is consciously or unconsciously trying to cope with a fast-changing human environment that demands adjustment and reconciliation with forces unleashed by the West. The complexity of this conflict confuses the means and ends of the combatants, with the pen or with arms.
In recent decades, we have experienced a rise in what is called Islamic fundamentalism and the subsequent practice of terror as a political instrument to attack the West or to eliminate the "other", identified as heretical Islam.
What the religious-political Muslim subject reinvented was revolutionary tactics from the past: intolerance, war against Dar al Garb, martyrdom, jihad. Osama bin Laden's legacy and al-Qaeda as a Muslim political movement is still playing a huge role in this transformation.
The same holds for the Muslim Brotherhood as a political expression of change inside Islam. Al-Qaeda proclaimed a political agenda: the caliphate and the liberation of all Muslim soils from the heathen. This agenda is a contribution to the political discourse for the ongoing Muslim transformation that may shape the future of these masses if and when all other efforts fail to achieve even limited aims and expectations.
The Salafist movement, as a new regressive effort of proselytization of young Muslim activists in the West, is an ideological approach that is perhaps politically controlled by the Saudis as another counter-Reformation movement versus a more secular approach by those Muslims living in the West.
We observe various other moves on the chessboard of the Muslim world. The Boko Haram movement in Nigeria is becoming a serious threat to that country's cohesion. Similar movements occur in other African states as in Mali. Hence, Islam appears as a global religious-political movement.
What is also global is firstly the liberal, technological, economic challenge of the West, secondly the challenge of the Chinese paradigm and also the rise of Hinduism and Buddhism. The last three challenges are endogenous to Asia, the area where Islam will face its actual test. Because it is there where no public opinion, politically correct journalism and a preoccupation with world opinion can stop a grassroots clash among these neighbors as the case is in Myanmar, Thailand and Philippines. Islam's preoccupation with the West is probably its most serious shortcoming.
There are parts of the Algerian, Tunisian, Egyptian, Syrian, Pakistani and even Saudi societies that are struggling for a real down-up Reformation, trying to assess their rights and demands as citizens. If we look carefully at the Philosophy of History, the transformation of the Western paradigm, from the Christian to the secular and the scientific, was not a smooth one.
A transformation of Muslim societies to the secular and the scientific will take time and considerable pain. We observe this in Syria, Iraq, Libya, Mali, and Egypt, and in Pakistan, Afghanistan and Bangladesh. These societies' demands are complex: economic, political, social, emancipatory, national, and even aesthetic. But what is the underlying substratum is Islam and its overbearing presence in the conduct of the individual's life.
The ontological versus the epistemological
What is also important for this overcoming of tradition for the Muslims is the Turkish transformation, which is at the crossroads between the religious-secular divide.

Foreign Minister Ahmet Davutoglu, as an Islamic scholar and an influential political agent, has defended the thesis that the foundation of the social in Islam is the ontico-religious reality that forms the basis for the new Islamic social-political paradigm.
This holds, as he says, in contradistinction to the West's priority of the epistemological, which means an insatiable quest for knowledge of the mundane and an all pervasive skepticism. Davutoglu's thesis is that the social-political should be subject to the religious-ontological imaginary so that a new conceptual and political reality can stand equipotentially along the dominant Western one.
Davutoglu defends a society that has as priority of its social-political imaginary a God and His revealed commands, but at the same time this edifice is amenable to a democratic political order. This is a new universal project, whereas the West after the collapse of its universal Christian Church has proposed a new paradigm: the universal rights of people qua human beings.
This project supervenes upon the Hellenic model for rights qua citizens. The universality of the West's ideological discourse is as confused as the proposed Islamic paradigm. Universalism, as an ideological proposal, was an imperialistic concept religiously inspired.
Today, the West is trying to project a secular universalism founded upon the political advent of democracy. This neo-democracy (the term is a pun) is a mass-democracy that constitutes a magma of skepticism, egoism, instant gratification, hedonism, illiteracy as an effect of the ocular of mass entertainment and an all-out effort to liberate ourselves from history.
What is lacking is the structure and the tools to supersede scarcity, traditions, nostalgia, the social as creative self-reflection and even nationalism as a limit to globalization; in short mass-democracy cannot formulate any policy whatsoever, except the use of force.
Can an Islamist model produce citizens and rights which will shape a "better" individual and governance than the Western one? Up to this day, the Islamic historical paradigm exhibits signs of dystopia among a modern and post-modern world. In a detailed comparison with the Western one, it fails to adapt even to the necessary social or economic demands of the Islamic masses themselves.
As philosophers, we are bound to make the biggest of mistakes if we propose a definitive narrative of human praxis versus the contingency of our existence. On the other hand, history as praxis is a human drama with too many innocent victims and pain. To cross this valley of tears, we may seek redemption not solely through history but also through our own acts of humanity.
Notes:
1. Hellene rhetor, historian and grammarian 60BC-7AD?
2. The Yarmouk Martyrs Brigade operates in Syria.







Κυριακή 12 Μαΐου 2013

Οι εξελίξεις στο εξωτερικό χρέος της Τουρκίας.


του Κώστα Μελά.

Στον Πίνακα 1 παρουσιάζεται η εξέλιξη του εξωτερικού χρέους της Τουρκίας την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τις κυβερνήσεις του κόμματος Ελευθερίας και Ανάπτυξης (2002-2012).  Το εξωτερικό χρέος στο τέλος του Απριλίου 2013 ανέρχεται σε 340 δις δολάρια ΗΠΑ. Ως  ποσοστό του ΑΕΠ βρίσκεται στο 43%. Το ένα τρίτο από αυτό ανήκει στο δημόσιο τομέα . Τα υπόλοιπα 2/3 ανήκουν στον ιδιωτικό τομέα.  Το χρέος προς το ΔΝΤ αποπληρώνεται το μήνα Μάιο . Ενώ ουσιαστικά το εξωτερικό χρέος , ως % του ΑΕΠ, παρουσιάζει μείωση , παρατηρείται ταυτόχρονα και αλλαγή στη σύνθεση του. Το ιδιωτικό χρέος από περίπου 40,0% του ΑΕΠ το 2002 , έχει φθάσει στο 67,0% του ΑΕΠ το 2012. Αυτό συνέβη επειδή οι κυβερνήσεις του κόμματος Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης  κυριολεκτικά ακολούθησαν κατά γράμμα τις εντολές του ΔΝΤ ανοίγοντας την οικονομία τους στην εισροή ξένων κεφαλαίων μέσω των ιδιωτικοποιήσεων[1].
Το ιδιωτικό χρέος καταλαμβάνει τα 2/3 του συνολικού εξωτερικού χρέους . Σε απόλυτα νούμερα ανέρχεται , στο τέλος του 2012, σε 226 δις δολάρια ΗΠΑ.  Από τις αρχές του 2002 το άνοιγμα της τουρκικής οικονομίας στις χρηματοπιστωτικές αγορές επέτρεψε την εισροή ξένων δανειακών κεφαλαίων πάσης φύσεως. Εκείνο που πραγματικά είναι ανησυχητικό είναι ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας το βραχυπρόθεσμο εξωτερικό ιδιωτικό  χρέος το Φεβρουάριο του 2013 ξεπερνά τα 150 δις δολάρια ΗΠΑ. Το υπόλοιπο θεωρείται ότι αποτελεί μακροχρόνιο εξωτερικό χρέος (περίπου 75 δις δολάρια ΗΠΑ).  Το 39,0% του μακροχρονίου εξωτερικού ιδιωτικού χρέους ανήκει στον χρηματοπιστωτικό τομέα (περίπου 30 δις δολάρια ΗΠΑ).  Το  24,0% κατέχει ο τομέας κατασκευών και real estate, (περίπου 18 δις δολάρια ΗΠΑ). Επίσης το 17,3% κατέχει ο τομέας μεταφορών, μεταξύ των οποίων  Turkish Airlines και Pegasus (13 δις δολάρια), το 12,0% (9 δις δολάρια) ο τομέας ενέργειας , το 9,3%(7 δις δολάρια) οι επιχειρήσεις πληροφορικής και επικοινωνίας, το 5,3% (4 δις δολάρια) οι επιχειρήσεις τροφίμων και το 4,0% (3 δις δολάρια ) οι επιχειρήσεις κλωστοϋφαντουργίας.
Γίνεται σαφές ότι ο εξωτερικός δανεισμός του τουρκικού ιδιωτικού τομέα (εκτός από τον τεράστιο δανεισμό σε εγχώριο νόμισμα) υπόκειται καθημερινά στην βάσανο των εξελίξεων της συναλλαγματικής ισοτιμίας της Τουρκικής λίρας σε σχέση με το δολάριο και τα άλλα ισχυρά νομίσματα. Στο μέτωπο αυτό οι εξελίξεις δεν είναι καθόλου ευοίωνες μέχρι σήμερα ,όπως αναλύω στο αναφερόμενο σύγγραμμα.  Παρόμοιες καταστάσεις είναι γνωστές στην πρόσφατη ιστορία (κρίση χωρών της ΝΑ Ασίας το 1997).  Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η συνεχής προσπάθεια της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας να συσσωρεύσει συναλλαγματικά αποθέματα (και με δανεισμό) ώστε να μην βρεθεί απροετοίμαστη σε δύσκολες καταστάσεις.


Πίνακας 1
Ακαθάριστο εξωτερικό χρέος της Τουρκίας (σε δις δολάρια ΗΠΑ)







Έτος
Ιδιωτικός
ΔΝΤ
Δημόσιος
Συνολικό
%ΑΕΠ


Τομέας

Τομέας
Εξωτερικό





Χρέος


2002
43
22
65
130
56,2

2003
49
24
71
144
47,3

2004
64
21
76
161
41,2

2005
85
15
71
171
35,4

2006
121
11
76
208
39,6

2007
161
7
82
250
38,6

2008
189
9
83
281
37,9

2009
172
9
88
269
43,7

2010
191
7
94
292
39,9

2011
200
4
100
304
39,3

2012
226
2
109
337
42,8








Πηγή: Κεντρική Τράπεζα Τουρκίας.









[1] Για τα θέματα αυτά δες : Σ. Λυγερός-Κ. Μελάς, Μετά τον Ερντογάν τι; Εκδόσεις Πατάκη Απρίλιος 2013. Ειδικά το τέταρτο μέρος : Ακτινογραφώντας την Τουρκική Οικονομία σ.311-544.