Του Κώστα Μελά.
Αν είναι ανθρώπινος ο πόνος δεν είμαστε άνθρωποι μόνο
για να πονούμε.
ΓΣ
Που μοιάζουν και που διαφέρουν στις οικονομικές δυνατότητες Ελλάδα-Αργεντινή.
Οι παραγωγικές δυνατότητες των δύο χωρών είναι διαφορετικές. Η
Αργεντινή είναι μια χώρα η οποία έχει ένα δυνατό παραγωγικό τομέα , τόσο στη
μεταποίηση όσο και στη αγροτική οικονομία. Διαθέτει πλούσιους φυσικούς πόρους ,
δυνατό μεταποιητικό τομέα αλλά πρωτίστως έναν αγροτικό τομέα η παραγωγή του
οποίου μπορεί να θρέψει όχι μόνο τους κατοίκους της αλλά και τους κατοίκους της
Λ. Αμερικής. Επίσης πρόκειται για ένα τομέα εξαγωγικά προσανατολισμένο που
δίνει τη δυνατότητα εισροής σημαντικών συναλλαγματικών πόρων στην χώρα.
Παράλληλα είναι συνδεδεμένος με την βιομηχανία η οποία επεξεργάζεται σημαντικό
αριθμό αγροτικών προϊόντων. Ορισμένα στοιχεία: παράγει σιτηρά ετησίως 50
εκατομμύρια τόνους, σόγια και λοιπά προϊόντα παραγωγής φυτικών ελαίων 52 εκ
τόνους ετησίως (παράγει το 20,0% της παγκόσμιας παραγωγής σόγιας), είναι η πέμπτη
χώρα στον κόσμο , στην παραγωγή κρασιού
(η συνολική αξία παραγωγής το 2001 ήταν 3,4 δις δολάρια ΗΠΑ . Το 40,0% εξάγεται)
. Κρέατα ,περίπου 5 εκατ. τόνοι ετησίως. Φρούτα ,18 εκ τόνοι ετησίως, λαχανικά
, 5 εκ τόνοι ετησίως. Παράγει βιομηχανικά προϊόντα : μηχανές αυτοκινήτων
(875.000 αυτοκίνητα ετησίως), βιοκαύσιμα, χημικά φαρμακευτικά τσιμέντο ,
προϊόντα πετρελαίου . Κάτοικοι με υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Μεσαία τάξη .
Σχολικό σύστημα υψηλό. Αθλητισμό πολύ υψηλού επιπέδου. Πολιτιστικά προϊόντα
επίσης υψηλού επιπέδου. Έχει ιστορία με σημαντικότατους αγώνες για τη
απελευθέρωσή της. Οι παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας
της Αργεντινής βοήθησαν όταν
προχώρησε σε αθέτηση πληρωμών του εξωτερικού της χρέους να επιζήσει διατροφικά
αλλά και μέσω των εξαγωγών της να εισπράξει τους απαραίτητους πόρους για να
συνεχίσει να εισάγει τα απαραίτητα για τη λειτουργία της οικονομίας της αλλά
και να ξεπληρώσει τα χρέη της προς το ΔΝΤ το 2005-2006.
Επίσης είχε εθνικό νόμισμα το οποίο με την υποτίμηση που υπέστη
έναντι του δολαρίου βοήθησε την εξαγωγική προσπάθεια. Αλλά βασική προϋπόθεση ήταν
η ύπαρξη προϊόντων που μπορούσαν να εξαχθούν. Επίσης σημαντικό ρόλο έπαιξε και
η οικονομική συγκυρία λόγω της αυξημένης τιμής της σόγιας που αποτελεί σημαντικότατο
εξαγωγικό προϊόν της χώρας.
Αντιθέτως η ελληνική
οικονομία έχει πολύ μικρότερες δυνατότητες να λειτουργήσει σε καθεστώς αδυναμίας
εισροής πόρων όπως είναι σήμερα διαρθρωμένη. Θέλω να πω ότι η ελληνική οικονομία
υστερεί σημαντικά στις παραγωγικές δυνατότητες κάλυψης των αναγκών της και
εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό για τη λειτουργία της οικονομίας της από τις εισαγωγές
πόρων , ημικατεργασμένων , ενέργειας κτλ.
Η Αργεντινή σπρώχτηκε – αφέθηκε να χρεοκοπήσει από το ΔΝΤ όταν το
τελευταίο αρνήθηκε να χορηγήσει μια δόση επειδή είχε αντιρρήσεις για τον τρόπο
που η κυβέρνηση εφάρμοζε το πρόγραμμα. Η
κυβέρνηση της Αργεντινής αποφάσισε να προχωρήσει σε αθέτηση πληρωμής και σε
αναδιάρθρωση του χρέους . Το ύψος του εξωτερικού δημοσίου χρέους ήταν περίπου
125 δις δολάρια ΗΠΑ. Η απομείωση έφθασε στο ύψος των 93 δις δολαρίων περίπου.
Το 76% των ομολόγων ανταλλάχτηκαν με νέα ομόλογα πολύ χαμηλότερης αξίας
(25-35%) και μεγάλωσε ο χρόνος ωρίμανσης.
Και εδώ βλέπουμε ότι το κούρεμα των ομολόγων στην Αργεντινή ήταν πολύ
μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ελληνικό , παρότι ήταν πολύ μικρότερο και οι
δυνατότητες αποπληρωμής πολύ μεγαλύτερες λόγω των διαφορετικών δυνατοτήτων της
οικονομίας της Αργεντινής. Η Ελλάδα δεν αποφάσισε για το κούρεμα , αποφάσισαν
άλλοι, με αποτέλεσμα σήμερα να ομιλούν σχεδόν όλοι για την ανάγκη νέου
κουρέματος του ελληνικού χρέους για να καταστεί διαχειρίσιμο.
Η εξαθλίωση της
μεσαίας τάξης, οι εναλλακτικές λύσεις που είχαν και έχουμε εμείς
Η μεσαία τάξη της Αργεντινής κυριολεκτικά διαλύθηκε , σήκωσε όλο
το βάρος σχεδόν της κρίσης , το ποσοστό των νεόπτωχων έφθασε και στο 38,0% αλλά
σιγά πολύ σιγά αρχίζει πάλι να δυναμώνει η μεσαία τάξη αλλά βρίσκεται πολύ
μακριά από το σημείο πτώσης και μάλιστα σε ένα εντελώς αβέβαιο περιβάλλον
παρότι η Αργεντινή είναι μεγάλη οικονομία (συμμετέχει στους G-20) και έχει μια κυβέρνηση που ενδιαφέρεται για την χώρα της .
Στην Ελλάδα η αποσάρθρωση της μεσαίας τάξης βρίσκεται εν εξελίξει . Έχει ακόμη μπροστά της κατήφορο.
Πώς και πότε
ξαναβγήκε η Αργεντινή στις αγορές, τι θα γίνει με την Ελλάδα.
Για τέσσερα χρόνια η Αργεντινή ήταν κράτος παρίας διωγμένο από
όλες τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Μετά την αποπληρωμή του χρέους της προς το
ΔΝΤ τα πράγματα ηρέμησαν χωρίς όμως να μπορεί να δανειστεί. Την Αργεντινή
βοήθησε η Βενεζουέλα του Τσάβες αγοράζοντας περίπου 5 δις δολάρια ομόλογα , για
την αποπληρωμή των δανείων της προς το ΔΝΤ. Το 2010 η Αργεντινή άρχισε να
αποπληρώνει τα κουρεμένα ομόλογα. Υπάρχει μια ομάδα ομολογιούχων , περίπου το
6,0% , που δεν δέχτηκαν το κούρεμα και βρίσκονται ακόμα και σήμερα σε διαμάχες
με την κυβέρνηση της Αργεντινής . Μάλιστα το 2012 επιδίωξαν να κατάσχουν πλοίο της Αργεντινής σε λιμάνι της
Γκάνας. Μέχρι σήμερα πάντως η Αργεντινή δεν μπορεί να δανειστεί από τις
διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές φοβούμενη την κατάσχεση των ποσών από αυτή τη
μικρή ομάδα των ομολογιούχων (πρόκειται στην ουσία για αρπακτικά hedge funds).
Η αδυναμία των
πολιτικών να δώσουν λύσεις και η άνοδος των εξτρεμιστών.
Η άνοδος της εξτρεμιστικής δεξιάς είναι κάτι το πρωτόγνωρο στην
ελληνική κοινωνία. Αλλά θα έλεγα και στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. Δεν
θρέφεται μόνο από τις αδυναμίες του
πολιτικού συστήματος . Ούτε από την οικονομική κρίση. Ούτε από το
φαινόμενο των παράνομων μεταναστών. Στεριώνει πρωτίστως πάνω στον φόβο της απώλειας μιας ψεύτικης
ευημερίας την οποία κανένα κομμάτι της κοινωνίας δεν είναι έτοιμο να αποδεχτεί. Δυστυχώς
έχουμε φθάσει στο σημείο όπου η αλήθεια για την εξέλιξη των πραγμάτων δεν έχει
πια κανένα νόημα. Βρισκόμαστε στον αστερισμό της απόλυτης κυριαρχίας ακραίων
καταστάσεων , αντιλήψεων και αντιδράσεων.
Εφημερίδα Η ΝΙΚΗ . 13.10.2012
