Η Τουρκία επιστρέφει στη Μοσούλη

του Νίκου Μπινιάρη

Πριν καταλάβουμε τι ακριβώς συνέβη την 24^η Νοεμβρίου με την κατάρριψη του Ρωσικού αεροπλάνου από την Τουρκία, μια πράξη με πολλές ερμηνείες και επιπτώσεις, προέκυψε η είδηση της εισβολής της Τουρκίας στο βόρειο Ιράκ. Είναι μια είδηση που αλλάζει το θανάσιμο «παιγνίδι» στην περιοχή και τις επιπτώσεις του στην Ελλάδα.

Η Τουρκία διατηρούσε ένα μικρό αριθμό ανδρών στο βόρειο Ιράκ, στη Μπασίκα από την πτώση της Μοσούλης στο Χαλιφάτο το καλοκαίρι του 2014. Κατά των Πρωθυπουργό Νταβούτογλου υπάρχει μια συμφωνία με τον τότε Ιρακινό διοικητή της Μοσούλης, Αθήλ Νουτζαφί για να εκπαιδεύσει Κούρδους Πεσμέργκα για να πολεμήσουν εναντίον του ΙΚ (ΙΣΙΣ). Για την ακρίβεια τουρκικές μονάδες υπήρχαν στο Β. Ιράκ από το 1991 για την προστασία των Τουρκομάνων. Μετά την εγκαθίδρυση της τοπικής κυβέρνησης του Κουρδιστάν και την κατάληψη της Μοσούλης η κυβέρνηση του Κουρδιστάν έδωσε την άδεια στην Τουρκία για την εκπαίδευση των Πεσμέργκα και το ίδιο, διατείνεται η Τουρκία, έκανε η κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης.

Το ιρακινό Κουρδιστάν, βρίσκεται σήμερα στην πρώτη γραμμή κατά του ΙΚ. Το ίδιο ισχύει και για το Συριακό Κουρδιστάν. Το πολιτικό όμως οικοδόμημα του Συριακού Κουρδιστάν είναι απόλυτα συνδεδεμένο με το ΠΚΚ. Αντίθετα, παρόλο που το ΠΚΚ δρα από τα βουνά Καντιλί στο Β. Ιράκ, στην περιοχή που ελέγχει η κυβέρνηση του Ιρακινού Κουρδιστάν η οποία είναι φίλο-τουρκική.  Ο Πρόεδρός Μασούντ Μπαρζανί, βρισκόταν στην Τουρκία αρχές Νοεμβρίου για διαβουλεύσεις. Στις αρχές Δεκεμβρίου βρισκόταν στο Ριάντ, καλεσμένος του Σαουδάραβα βασιλιά. Τώρα είναι και πάλι στην Τουρκία προσπαθώντας να βοηθήσει για να ξαναρχίσει ο διάλογος Τουρκίας Κούρδων!  

Το Ιρακινό Κουρδιστάν, αυτόνομο μεν αλλά ακόμα μέρος του Ιράκ, έχει τεράστια οικονομικά συμφέροντα με την Τουρκία. Πουλάει το πετρέλαιό του μέσω της χώρας αυτής και συντηρεί τον κρατικό μηχανισμό και την οικονομική του ανάπτυξη από αυτές τις πωλήσεις. Για αυτό το λόγο βρίσκεται σε διένεξη με την κεντρική ιρακινή κυβέρνηση η οποία δεν του έχει αποδώσει το μέρισμά του από τον κεντρικό κρατικό προϋπολογισμό.

Η θητεία του σημερινού Προέδρου Μπαρζανί έχει λήξει τον Αύγουστο και μέχρι τώρα η βουλή δεν έχει αποφασίσει να παρατείνει τη θητεία του. Στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης που βρίσκεται το Β. Ιράκ, και η Συρία λόγω της επέλασης του ΙΚ, οι Κούρδοι και στην Τουρκία και στη Συρία και στο Ιράκ βρίσκονται στην πρώτη γραμμή κατά του ΙΚ αλλά και δυστυχώς ο ένας εναντίον του άλλου για λόγους εδώ-οικογενειακών εχθροτήτων, οικονομικών σχέσεων, εξαρτήσεων από κυβερνήσεις με αντικρουόμενα συμφέροντα. Θρησκευτικές διαφορές ( Σουνίτες, Σιίτες, Γιαζίντις )  και ιδεολογικές διαφοροποιήσεις (ΠΚΚ, Σύριοι  αριστεροί, κοσμικοί, Μπαρζανί, φιλελεύθεροι ).

Και οι Σύριοι Κούρδοι με την ηρωική τους αντίσταση στο Κομπάνι και οι Πεσμέργκα του Ιρακινού Κουρδιστάν είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Ρωσίας στον πόλεμο κατά του ΙΚ. Είναι όμως εχθροί της Τουρκίας η οποία προσπαθεί με κάθε τρόπο να περιορίσει το εύρος και το βάθος των προσπαθειών τους. Στην προσπάθεια της Τουρκίας να αυξήσει τη στρατιωτική της παρουσία στο Β. Ιράκ, πέραν του ονείρου της ανακατάληψης της Μοσούλης και βέβαια των πετρελαίων της περιοχής, η Τουρκία θέλει να ελέγχει το Κουρδιστάν, να περιορίσει την επέκταση των Σύριων Κούρδων και να επέμβει με χερσαίες δυνάμεις κατά του ΠΚΚ.

Η ευρύτερη εικόνα όμως αρχίζει να περιπλέκεται. Αν ο Μπαρζανί είναι ενεργούμενο της Τουρκίας, η κυβέρνηση του Ιράκ είναι Σιιτική. Ο Αγιατολλάχ Σιστανί προτρέπει για μηδενική ανοχή στην εισβολή ξένων στρατευμάτων στο Ιράκ. Οι σιιτικές φρουρές απειλούν να επιτεθούν  στους Τούρκους στρατιώτες και στα τουρκικά συμφέροντα στο Ιράκ. Η Ρωσία καταγγέλλει την παραβίαση του Ιράκ από την Τουρκία.  Η ιρακινή κυβέρνηση καταφεύγει στον ΟΗΕ για το θέμα. Οι ΗΠΑ, ως συνήθως τον τελευταίο καιρό, παίζουν το ρόλο του Πόντιου Πιλάτου, ζητώντας από τα μέρη «να τα βρουν μεταξύ τους».

Ο Ερντογκάν μετά τον επιτυχή ιστορικό εκβιασμό της ΕΕ για τους πρόσφυγες, μετά την επιτυχή εξαπάτηση των ΗΠΑ για την συμμετοχή της στον πόλεμο κατά του ΙΚ, και μετά την απίστευτη θρασεία επίθεση στη Ρωσία, (προσφέροντας κακή ή καλή υπηρεσία στις ΗΠΑ;) επαναβεβαιώνει την τρέλα του μεγαλείου του με μία ακόμη θρασύτατη πρόκληση δηλώνοντας πως αποκλείεται να αποσυρθούν τα στρατεύματα από το Β. Ιράκ. Σήμερα η Τουρκία ανακοίνωσε πως θα προσπαθήσει να εντάξει τη βάση στη Μπασίκα στη συμμαχία κατά της τρομοκρατίας.  Έτσι θα καταφέρει να διατηρήσει τα τουρκικά στρατεύματα στο Ιράκ, κάτω από την ομπρέλα των ΗΠΑ.   

Η πρώτη επιτυχία έχει ήδη την πρώτη επίπτωση σε μας. Η Κύπρος θα καμφθεί ως προς το βέτο της για το άνοιγμα των πέντε κεφαλαίων για τις συζητήσεις  ένταξης. Οι ΗΠΑ θεωρούν ακόμη ως αξιόπιστη σύμμαχο και συνομιλητή την Τουρκία στην περιοχή. Όσο για το Β. Ιράκ, αν η κατάσταση δεν ανατραπεί, τότε οι ΗΠΑ θα πουλήσουν τους Κούρδους και ο πόλεμος κατά του ΙΚ θα μετατραπεί σε παρωδία μιας ανείπωτης τραγωδίας για την περιοχή μας.